Różaniec i przygotowanie do Bierzmowania

Uczniowie Jezusa w oczekiwaniu na zasłanie Ducha Świętego: "Wszyscy oni trwali jednomyślnie na modlitwie razem z niewiastami, Maryją, matką Jezusa, i braćmi Jego." (Dz 1,14)

Wielkie łaski Bóg przygotował dla nas w modlitwie różańcowej. Wiele razy przekonałem się o tym. Szczególną moc posiada Różaniec, gdy jest odmawiany we wspólnocie: np. Kółka Różańcowe, grupy modlitewne i rodzina.

Piękną formą przygotowania do sakramentu Bierzmowania jest codzienny Różaniec, najlepiej odmawiany w rodzinie.

Drogi ojcze, droga matko!

Pomóżcie swojemu dziecku jak najlepiej przygotować się do Bierzmowania. Szczególnie w październiku zbierzcie wokół siebie całą rodzinę i ze swoim dzieckiem odmówcie przynajmniej wyznaczony dziesiątek Różańca. Zróbcie wszystko, co jest możliwe, aby na różańcu modlić się w kościele przy wystawionym Najświętszym Sakramencie. Już 15 minut spędzonych na adoracji Najświętszego Sakramentu więcej przyniesie pożytku niż wszystkie inne dobre prace wykonane w ciągu tygodnia.

Gorąco wszystkich zachęcam do pogłębiania wiedzy o Różańcu. Można tu skorzystać z naszej strony parafialnej. Trzeba nam wiedzieć jak najwięcej o tej modlitwie, aby przez to ją pokochać, z przejęciem ją odmawiać i zachęcać innych do jej odmawiania.

Rodziców proszę o zapoznanie się z Różańcem Rodzin. Ileż łask możemy otrzymać dla dzieci, dla siebie i całej rodziny przez modlitwę różańcową małżonków, a wśród nich jest odpust zupełny.

Więcej o Mszy Świętej i Spowiedzi

Wszystko ma swój czas. Na pewno dla wiernych niedzielna i świąteczna Msza św. jest obowiązkiem uczestniczenia w Niej. Ileż łask w tym czasie Bóg chce nam udzielić. To głowa rodziny, zazwyczaj ojciec, powinien zadbać, aby cała rodzina uczestniczyła we Mszy św. Sam zaś, szczególnie wobec dzieci, winien składać świadectwo żywej wiary, tak bardzo im potrzebnej. Dzięki świadectwu wiary ojca i matki, dzieci pójdą w życiu w stronę nieba. Tym czasem to świadectwo rodziców jest niejednokrotnie nie za bardzo przekonywujące, że warto pójść za Jezusem. Dlaczego? Jest wiele odpowiedzi na to pytanie, a jedną z nich jest za słabe pogłębianie wiedzy religijnej.

Drogi ojcze, droga matko, kochana młodzieży!

Dla pogłębienia i umocnienia wiary proponuję wam lekturę „Tajemnica Spowiedzi i Mszy Świętej”. Wizjonerka i stygmatyczka z Boliwii Catalina Rivas opisuje tam wszystko to czego nasze zmysły, oczy i uszy nie są w stanie doświadczyć, a co dzieje się w czasie Mszy św. i Spowiedzi. Bóg dał jej łaskę ujrzenia tego. W życiu codziennym jedynie czyste serce i mocna wiara otwierają nas na owe tajemnice.

Czytajcie tą lekturę wspólnie w rodzinie, np. po niedzielnym obiedzie. Rozmawiajcie o tym, coście wyczytali. Postarajcie się przeżywać kolejną Spowiedź i Mszę św. jeszcze lepiej niż ostatnim razem.

Informacje. Spis treści.

1. Bierzmowanie w naszej parfii.

2. Imię z bierzmowania.

3. Kto ma Ducha Świętego, ten ma wszystko.

4. Uwagi do bierzmowania.

Bierzmowanie w naszej parafii

(data – szafarz bierzmowania – liczba bierzmowanych)

24.05.2023 – ks. abp Stanisław Budzik – 41

07.04.2019 – ks. bp Józef Wróbel – 25

14.09.2014 – ks. bp Mieczysław Cisło – 26

28.04.2012 – ks. bp Artur Miziński – 50

26.04.2008 – ks. bp Artur Miziński – 60

01.08.2004 – ks. bp Ryszard Karpiński – 41

08.06.2002 – ks. bp Ryszard Karpiński – 44

12.07.1998 – ks. bp Ryszard Karpiński – 64

30.10.1994 – ks. abp Bolesław Pylak – 90

24.09.1989 – ks. bp Ryszard Karpiński – 116

23.10.1983 – ks. bp Zygmunt Kamiński – 83

01.10.1978 – ks. bp Zygmunt Kamiński – 33

24.05.1972 – ks. bp Bolesław Pylak – 66

13.05.1964 – ks. bp Jan Mazur – 74

17.08.1959 – ks. bp Henryk Strykowski – 145

03.10.1954 – ks. bp Tomasz Wilczyński – 76

20.06.1948 – ks. bp Stefan Wyszyński – 352

Imię z bierzmowania.

Wybierz sobie imię z bierzmowania i poznaj swojego nowego patrona. Zachęcam do odwiedzenia portalu Brewiarz.pl.

Kto ma Ducha Świętego, ten ma wszystko.

Ciemności coraz bardziej spowijają ziemię. Wszystkim potrzebne jest światło Ducha Świętego. Tymczasem nasze serca kamienieją i tak często zaprzątnięte są ziemskimi sprawami, iż nie znajdujemy w nich miejsca dla Boga. Tak być nie może! Trzeba swoje serca zwrócić ku modlitwie i dążyć do tego, by Duch Święty spłynął na nie. On pomoże nam przemienić nasze kamienne serca w serca z ciała. Trzeba w modlitwie otworzyć się na Ducha Świętego i czynić to, czym On nas natchnie. W ten sposób Duch Święty zacznie czynić cuda w nas i poprzez nas. Kiedy Duch Święty zstępuje na ziemię, wtedy wszystko staje się jasne i wszystko się przemienia. On oświeca nas w modlitwie i prowadzi nas drogą świętości.

Jeśli się nie modlimy nie możemy być blisko Ducha Świętego. Zacznijmy codziennie w modlitwie wzywać Ducha Świętego. Zawsze, we wszystkich okolicznościach, powinniśmy modlić się do Ducha Świętego.

W życiu duchowym najważniejsze jest prosić o dar zamieszkania w nas Duch Świętego. Ten, kto ma Ducha Świętego, ten ma wszystko.

Módlmy się do Ducha Świętego, aby nas oświecił, a dowiemy się wszystkiego, co chcemy wiedzieć. Módlmy się o dary Ducha Świętego, które są nam potrzebne, byśmy mogli dawać świadectwo przez które inni odczują obecność Boga. Módlmy się o Ducha Prawdy.

Prośmy Ducha Świętego, aby spłynął na nasze rodziny i na naszą parafię. Prośmy Go, aby odnowił cały świat, aby odnowił nasze dusze, aby natchnął nas duchem modlitwy, aby nas uświęcał, aby zawsze był naszym natchnieniem. Gdybyśmy wiedzieli, jakich łask udziela nam Duch Święty, modlilibyśmy się bez przerwy. We wszystkim, o co prosimy i co czynimy, szukajmy wyłącznie woli Bożej.

Pozwólmy, aby nas prowadził Duch Święty, wówczas będziemy dobrze uczyć się, pracować i znajdziemy wolny czas. Pozwólmy, aby Duch Święty prowadził nas w głębię. Wtedy nasza praca będzie przebiegała pomyślnie. Nie spieszmy się. Pozwólmy się prowadzić, a zobaczymy, że wszystko dobrze się skończy.

Nie zapomnijmy o pośćcie raz w tygodniu o chlebie i wodzie na cześć Ducha Świętego. Zachęcajmy innych, aby możliwie jak najwięcej osób modliło się i pościło podczas nowenny do Ducha Świętego. W dniu Zesłania Ducha Świętego powinniśmy być w szczególny sposób czyści i pogrążeni w modlitwie, aby tego dnia nasz duch się przemienił! Przed każdą mszą św. trzeba koniecznie modlić się do Ducha Świętego.

▲ do góry

Uwagi do bierzmowania.

1. W kościele, podczas mszy św. obowiązuje uroczysty strój. Chłopcy ciemny garnitur, biała koszula, krawat albo mucha. Dziewczęta długa spódnica (za kolana, niepostrzępiona), bluzka albo koszula (koniecznie zakryte ramiona).

2. Świadkiem bierzmowania może być ojciec bądź matka chrzestna. Jeżeli któreś z nich nie może pełnić tej funkcji, niech świadkiem bierzmowania będzie ojciec lub matka. W ostateczności może być ktoś inny, o ile jest prawdziwie praktykującym katolikiem.

3. Po zdanym egzaminie, uregulowaniu należności oraz po okazaniu właściwej postawy posłusznego katolika w czasie prób przed bierzmowaniem w kościele, kandydat otrzymuje kartkę do bierzmowania, która jest dokumentem upoważniającym do przystąpienia do sakramentu bierzmowania. Proszę o zachowanie tej kartki i przyniesienie jej na bierzmowanie. Bez tego dokumentu biskup nikomu nie udziela bierzmowania.

▲ do góry

Spis treści:

a. Modlitwa

b. W czasie bierzmowania

c. O objawieniu Bożym

d. Najważniejsze prawdy wiary

e. O Kościele Świętym

f. O moralności chrześcijańskiej

g. O łasce i sakramentach świętych

h. Główne wiadomości z życia Kościoła Świętego

Modlitwa

1. Skład Apostolski

Wierzę w Boga Ojca wszechmogącego Stworzyciela nieba i ziemi, i w Jezusa Chrystusa, Syna Jego Jedynego, Pana naszego, który się począł z Ducha Świętego, narodził się z Maryi Panny, umęczon pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowan, umarł i pogrzebion, zstąpił do piekieł, trzeciego dnia zmartwychwstał, wstąpił na niebiosa, siedzi po prawicy Boga Ojca wszechmogącego, stamtąd przyjdzie sądzić żywych i umarłych. Wierzę w Ducha Świętego, święty Kościół powszechny, Świętych obcowanie, grzechów odpuszczenie, ciała zmartwychwstanie, żywot wieczny. Amen.

2. Dziesięć Przykazań Bożych

Jam jest Pan, Bóg twój, którym cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli. 1. Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną. 2. Nie będziesz brał imienia Pana Boga nadaremno. 3. Pamiętaj, abyś dzień święty święcił. 4. Czcij ojca swego i matkę swoją. 5. Nie zabijaj. 6. Nie cudzołóż. 7. Nie kradnij. 8. Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu. 9. Nie pożądaj żony bliźniego swego. 10. Ani żadnej rzeczy, która jego jest.

3. Najważniejsze przykazania

1. Będziesz miłował Pana Boga twego z całego serca swego, z całej duszy swojej ze wszystkich myśli swoich, a bliźniego swego jak siebie samego.

4. Pięć przykazań kościelnych

1. W niedzielę i święta nakazane uczestniczyć we Mszy Świętej i powstrzymać się od prac niekoniecznych. 2. Przynajmniej raz w roku przystąpić do Sakramentu Pokuty. 3. Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym, przyjąć Komunię Świętą. 4. Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w czasie Wielkiego Postu powstrzymywać się od udziału w zabawach. 5. Troszczyć się o potrzeby wspólnoty Kościoła.

5. Główne prawdy wiary

1. Jest jeden Bóg. 2. Bóg jest Sędzią sprawiedliwym, który za dobro wynagradza, a za zło karze. 3. Są trzy Osoby Boskie: Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty. 4. Syn Boży stał się człowiekiem i umarł na krzyżu dla naszego zbawienia. 5. Dusza ludzka jest nieśmiertelna. 6. Łaska Boska jest do zbawienia koniecznie potrzebna.

6. Siedem Sakramentów świętych

1. Chrzest. 2. Bierzmowanie. 3. Eucharystia. 4. Pokuta. 5. Namaszczenie chorych. 6. Kapłaństwo. 7. Małżeństwo.

7. Warunki Sakramentu Pokuty

1. Rachunek sumienia. 2. Żal za grzechy. 3. Mocne postanowienie poprawy. 4. Spowiedź szczera. 5. Zadośćuczynienie Panu Bogu i bliźniemu.

8. Trzy cnoty Boskie

Wiara. Nadzieja. Miłość.

9. Cztery cnoty główne

Roztropność. Sprawiedliwość. Wstrzemięźliwość. Męstwo.

10. Najważniejsze dobre uczynki

Modlitwa. Post. Jałmużna.

11. Uczynki miłosierdzia wobec duszy

1. Grzesznych upominać. 2. Nieumiejętnych pouczać. 3. Wątpiącym dobrze radzić. 4. Strapionych pocieszać. 5. Krzywdy cierpliwie znosić. 6. Urazy chętnie darować. 7. Modlić się za żywych i umarłych.

12. Uczynki miłosierdzia wobec ciała

1. Głodnych nakarmić. 2. Spragnionych napoić. 3. Nagich przyodziać. 4. Podróżnych w dom przyjąć. 5. Więźniów pocieszać. 6. Chorych nawiedzać. 7. Umarłych pogrzebać.

13. Siedem grzechów głównych

1. Pycha. 2. Chciwość. 3. Nieczystość. 4. Zazdrość. 5. Nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu. 6. Gniew. 7. Lenistwo.

14. Ostateczne rzeczy człowieka

Śmierć. Sąd. Niebo albo piekło.

15. Wymień akty: wiary, nadziei, miłości i żalu

WIARY: Wierzę w Ciebie, Boże żywy, * W Trójcy jedyny, prawdziwy. * Wierzę coś objawił Boże, * Twe słowo mylić nie może. NADZIEI: Ufam Tobie, boś Ty wierny, * Wszechmocny i miłosierny. * Dasz mi grzechów odpuszczenie, * Łaskę i wieczne zbawienie. MIŁOŚCI: Boże, choć Cię nie pojmuję, * Jednak nad wszystko miłuję, * Nad wszystko, co jest stworzone, * Boś Ty dobro nieskończone. ŻALU: Ach, żałuję za me złości, * Jedynie dla Twej miłości, * Bądź miłościw mnie grzesznemu, * Dla Ciebie odpuszczam bliźniemu.

16. Tajemnice Różańca św.

Część I - Tajemnice radosne: 1) Zwiastowanie NMP. 2) Nawiedzenie św. Elżbiety. 3) Narodzenie Pana Jezusa. 4) Ofiarowanie Pana Jezusa w świątyni. 5) Znalezienie Pana Jezusa w świątyni. Część II - Tajemnice światła: 1) Chrzest Pana Jezusa w Jordanie. 2) Objawienie w Kanie Galilejskiej. 3) Głoszenie Królestwa Bożego i wzywanie do nawrócenia. 4) Przemienienie na górze Tabor. 5) Ustanowienie Eucharystii. Część III - Tajemnice bolesne: 1) Modlitwa Pana Jezusa w Ogrójcu. 2) Biczowanie Pana Jezusa. 3) Ukoronowanie cierniową koroną. 4) Niesienie krzyża. 5) Ukrzyżowanie. Część IV - Tajemnice chwalebne: 1) Zmartwychwstanie Pana Jezusa. 2) Wniebowstąpienie Pana Jezusa. 3) Zesłanie Ducha Świętego. 4) Wniebowzięcie NMP. 5) Ukoronowanie w niebie NMP.

17. Koronka do Miłosierdzia Bożego.

1. Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo, Wierzę w Boga. 2. Ojcze przedwieczny, ofiaruję Ci Ciało i Krew, duszę i bóstwo najmilszego Syna Twojego, a Pana naszego Jezusa Chrystusa na przebłaganie za grzechy nasze i całego świata. 3. Dla Jego bolesnej męki. Miej miłosierdzie dla nas i całego świata. 4. Święty Boże, Święty Mocny, Święty a Nieśmiertelny, zmiłuj się nad nami i nad całym światem.

▲ do góry

W czasie bierzmowania

18. Jak wygląda istotny obrzęd bierzmowania?

Istotny obrzęd bierzmowania składa się z trzech elementów wykonywanych równocześnie. Są to: 1. Namaszczenie olejem Krzyżma na czole ochrzczonego. 2. Nałożenie ręki biskupa na jego głowę. 3. Słowa: "Przyjmij znamię daru Ducha Świętego".

19. Jak należy zachować się w czasie udzielania bierzmowania?

1) Gdy biskup się zbliża, odsłonić czoło - w ręce trzymać kartkę do bierzmowania. 2) Świadek bierzmowania ma trzymać prawą rękę na prawym ramieniu bierzmowanego. 3) Głośno mówić podczas dialogu z biskupem. 4) Pozostać w kościele i modlić się do momentu, gdy biskup udzieli końcowego błogosławieństwa.

20. Podczas bierzmowania.

Biskup: Droga młodzieży, powiedzcie przed zgromadzonym tu Kościołem, jakich łask oczekujecie od Boga w tym sakramencie? Kandydaci: Pragniemy, aby Duch Święty, którego otrzymamy, umocnił nas do mężnego wyznawania wiary i do postępowania według jej zasad. Dalej podczas odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych odpowiadamy na pytania biskupa: a) Wyrzekam się, b) Wierzę (4x) i c) Amen. Potem biskup Krzyżmem św. kreśli znak krzyża na czole bierzmowanego i mówi: N. przyjmij znamię daru Ducha Świętego. Bierzmowany odpowiada: Amen. Biskup dodaje: Pokój z tobą. Bierzmowany odpowiada: I z duchem twoim.

21. Jakie skutki sprawia bierzmowanie?

Skutki bierzmowania są następujące: a) udoskonala łaskę chrztu, b) głębiej zakorzenia nas w synostwie Bożym, c) ściślej jednoczy nas z Chrystusem, d) pomnaża w nas dary Ducha Świętego, e) udoskonala naszą więź z Kościołem, f) umacnia do świadczenia o wierze chrześcijańskiej słowem i czynem.

22. Co to jest bierzmowanie?

Bierzmowanie jest to sakrament, w którym Duch Święty umacnia chrześcijanina, aby wiarą swą mężnie wyznawał, bronił jej i według niej żył.

23. Jakie znasz inne nazwy bierzmowania?

a) sakrament dojrzałości chrześcijańskiej, bo udzielany jest temu, kto powinien sobie zdawać sprawą, co to znaczy być świadomym i wzorowym katolikiem, b) sakrament Ducha Świętego, bo On w tym sakramencie zstępuje na nas i ubogaca nas swymi darami.

24. Co oznacza słowo «bierzmowanie»?

Słowo «bierzmowanie» pochodzi od staropolskiego słowa «bierzmo». Była to belka umacniająca strop. Celem bierzmowania jest bowiem umocnienie nas w wierze.

25. Jakich łask udziela bierzmowanie?

1) Pomnaża łaskę uświęcającą, 2) wyciska niezatarty znak wyznawcy Chrystusa, 3) daje siedem darów Ducha Świętego, 4) daje łaskę uczynkową.

26. Wymień siedem darów Ducha Świętego.

1. Mądrości. 2. Rozumu. 3. Rady. 4. Męstwa. 5. Umiejętności. 6. Pobożności. 7. Bojaźni Bożej.

27. Co to znaczy bronić swojej wiary?

Bronić swojej wiary, tzn. umieć odpowiedzieć na stawiane zarzuty, być krytycznym wobec tych, którzy ośmieszają wiarę, nie dawać złym życiem powodu do ataków na wiarę.

28. Co to znaczy żyć według wiary?

To znaczy zachować na co dzień wszystkie przykazania, spełniać solidnie swoje obowiązki, żyć w zjednoczeniu z Bogiem przez codzienną modlitwę, niedzielną Mszę św., pilną naukę religii, częstą spowiedź i Komunię Św., wprowadzać w życie przykazania miłości Boga i bliźniego.

29. Przez co mamy pogłębiać wiarę?

a) Przez modlitwę i czynny udział we Mszy Św., b) częstą spowiedź i Komunię Św., c) systematyczną katechezę w szkole, a nawet aż do końca życia, d) przez czytanie Pisma św. i książek katolickich, e) przez życie na co dzień wiarą.

30. Przez co człowiek może utracić wiarę?

Człowiek może utracić wiarę przez zaniedbywanie pogłębiania wiedzy religijnej (np. katechizacji), opuszczanie modlitwy, Mszy św. oraz lekceważenie przykazań Bożych.

31. Kto udziela sakramentu bierzmowania?

Sakramentu bierzmowania udziela Biskup, a w nagłych nadzwyczajnych okolicznościach każdy upoważniony kapłan.

32. Co to jest krzyżmo św.?

Krzyżmo święte jest to mieszanina oliwy i balsamu, poświęcona w Wielki Czwartek przez ks. biskupa w katedrze.

33. Dlaczego bierzmowanie przyjmuje się raz w życiu?

Bierzmowanie, podobnie jak chrzest, nie może być powtarzane ze względu na niezatarty charakter czyli znamię Chrystusa, które wyciska na duszy chrześcijanina.

▲ do góry

O objawieniu Bożym

34. W czym zawiera się wszystko, co Pan Bóg objawił?

To wszystko, co Pan Bóg objawił, zawiera się w Piśmie św. i Tradycji.

35. Co to jest Pismo św.?

Pismo święte jest to zbiór ksiąg napisanych pod natchnieniem Ducha Świętego, który zawiera Słowo Boże skierowane do ludzi.

36. Kto jest autorem Pisma św.?

Pierwszorzędnym autorem Pisma św. jest Duch Święty, a drugorzędnym - ludzie przez Ducha Świętego natchnieni.

37. Jak dzieli się Pismo św.?

Pismo św. dzieli się na Stary Testament oraz Nowy Testament.

38. Z ilu ksiąg składa się Pismo św.?

Pismo św. składa się z 45 ksiąg Starego Testamentu i 27 ksiąg Nowego Testamentu; razem z 72 ksiąg.

39. Kto napisał cztery Ewangelie św.?

Ewangelie napisali: św. Łukasz, św. Marek, św. Mateusz i św. Jan.

40. Wymień księgi Pisma św. Nowego Testamentu.

4 Ewangelie, Dzieje Apostolskie św. Łukasza, 14 listów św. Pawła, 7 listów innych Apostołów oraz Apokalipsa, czyli Objawienie św. Jana.

41. Co to jest Tradycja?

Tradycja, czyli podanie ustne jest to zbiór objawionych prawd Bożych, niespisanych przez Apostołów, które Kościół katolicki przechowuje i do wierzenia podaje.

▲ do góry

Najważniejsze prawdy wiary

42. Skąd wiemy, że Pan Bóg istnieje?

O istnieniu Pana Boga wiemy: 1) z istnienia świata i wielkiego ładu na świecie, 2) z przekonania wszystkich ludów, 3) z własnego sumienia, 4) z Objawienia Bożego.

43. Kto to jest Pan Bóg?

Pan Bóg jest to Duch nieskończenie doskonały, Stworzyciel nieba i ziemi. To Pan, Król, Sędzia, ale także dobry i miłosierny Ojciec.

44. Co to jest Trójca Święta?

Jedne Bóg w trzech Osobach Boskich: Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty.

45. Dlaczego trzy Osoby Boskie są jednym Bogiem?

Trzy Osoby Boskie są jednym Bogiem, ponieważ mają tę samą naturę, czyli te same doskonałości.

46. Dlaczego Pana Boga nazywamy Stworzycielem?

Gdyż Boga stworzył, czyli uczynił z niczego, cały świat.

47. Jak nazywamy opiekę Bożą nad światem?

Opatrznością Bożą.

48. Kto to są aniołowie?

Aniołowie są to duchy, które mają rozum i wolną wolę, a nie mają ciała. Pan Bóg stworzył aniołów, aby Mu służyli, oznajmiali Jego wolę ludziom i opiekowali się nimi. Zbuntowanych aniołów nazywamy szatanami.

49. Kto to jest człowiek?

Człowiek jest najdoskonalszym stworzeniem Boga na ziemi. Jest to jedna całość ciała i duszy nieśmiertelnej.

50. Jak się nazywa grzech z którym się wszyscy rodzimy?

Grzech pierworodny.

51. Kto z ludzi jest wolny od grzechu pierworodnego?

Najświętsza Maryja Panna, dlatego nazywamy Ją Niepokalanie Poczętą.

52. Kim jest Jezus Chrystus?

Jezus Chrystus jest Synem Bożym, który stał się człowiekiem dla naszego zbawienia.

53. Kto jest Ojcem, Matką i Opiekunem Pana Jezusa?

Ojcem Pana Jezusa jest Bóg Ojciec, Matką - Najświętsza Maryja Panna, Opiekunem - św. Józef.

54. Skąd wiemy, że Jezus Chrystus jest Bogiem?

1) powiedział o tym Bóg Ojciec, 2) zaświadczyli to Apostołowie, 3) wyznał to niejednokrotnie sam Pan Jezus, 4) swoje wyznanie potwierdził Jezus Chrystus cudami, zwłaszcza zmartwychwstaniem.

55. Skąd wiemy, że Pan Jezus jest prawdziwym człowiekiem?

Mówi o tym Ewangelia. Narodził się z Matki, odczuwał głód, pragnienie, zmęczenie, cierpiał i umarł, oraz historycy rzymscy i żydowscy (Tacyt, Pliniusz).

56. Gdzie i kiedy narodził się Jezus?

Pan Jezus narodził się w Palestynie, w miasteczku Betlejem, za panowania cesarza rzymskiego Augusta i króla żydowskiego Heroda.

57. Wymień najważniejsze wydarzenia z życia Jezusa.

Ofiarowanie Pana Jezusa w świątyni czterdziestego dnia po narodzeniu, pokłon Trzech Mędrców ze Wschodu, ucieczka do Egiptu przed gniewem Heroda, pobyt w Nazarecie do trzydziestego roku życia, chrzest w Jordanie z rąk Jana Chrzciciela, 3 lata publicznej działalności, powołanie 12 Apostołów, ustanowienie Kościoła Św., wybór św. Piotra na następcę, śmierć na krzyżu na w Wielki Piątek o godz. 15, zmartwychwstanie trzeciego dnia po śmierci, wniebowstąpienie czterdziestego dnia po Zmartwychwstaniu z Góry Oliwnej.

▲ do góry

O Kościele Świętym

58. Co to jest Kościół katolicki?

Kościół katolicki jest to: a) zjednoczenie chrześcijan, którzy pod przewodnictwem papieża dążą do zbawienia przez wyznawanie tej samej wiary i przyjmowanie tych samych sakramentów Św.,

59. Kto założył Kościół katolicki?

Kościół katolicki założył Jezus Chrystus, gromadząc wiernych (nowy lud Boży), wybierając z nich 12 Apostołów i ustanawiając Św. Piotra widzialną głową Kościoła.

60. Kto obecnie jest Głową Kościoła?

Niewidzialną Głową Kościoła jest Jezus Chrystus. Widzialną Głową Kościoła jest następca Św. Piotra czyli papież w Rzymie, obecnie papież Benedykt XVI.

61. Jaką władzę dał Jezus Chrystus Kościołowi św.?

Chrystus dał Kościołowi św. potrójną władzę: nauczycielską, kapłańską

pasterską.

62. Jakie cechy posiada Kościół katolicki?

Kościół katolicki posiada następujące cechy: jest jeden, święty, katolicki, czyli powszechny, i apostolski. Są to znaki prawdziwego Kościoła Chrystusowego.

63. Kim jest Duch Święty?

Duch Święty jest to trzecia Osoba Boska, która pochodzi od Ojca i Syna.

64. Kiedy Duch Święty zstąpił na Apostołów?

Duch Święty zstąpił na Apostołów w postaci ognistych języków w dzień Zielonych Świąt, dziesiątego dnia po Wniebowstąpieniu Pana Jezusa.

65. Kiedy Duch Święty zstępuje na nas?

Duch Święty zstępuje na nas już przy chrzcie Św., a w szczególny sposób napełnia nas sobą w sakramencie bierzmowania.

66. Jaką rolę w Kościele pełnią biskupi i kapłani?

Biskupi są następcami Apostołów, a kapłani współpracownikami biskupów. Zjednoczeni z Ojcem świętym wypełniają urząd nauczycielski, kapłański i pasterski w Kościele.

67. Co to jest diecezja?

Diecezja jest to część Kościoła, którą rządzi biskup diecezjalny. Diecezja dzieli się na dekanaty, dekanaty na parafie. Kilka diecezji tworzy metropolię - kilka metropolii tworzy prowincję kościelną.

68. Co to jest świętych obcowanie?

Świętych obcowanie jest to duchowa łączność między wiernymi na ziemi, duszami w czyśćcu i świętymi w niebie (Kościół pielgrzymujący, cierpiący i tryumfujący).

69. Dlaczego czcimy Matkę Najświętszą?

Matkę Najświętszą czcimy dlatego, bo jest: a) Matką Boga - Jezusa Chrystusa, b) Niepokalanie poczęta (wolna od grzechu pierworodnego od pierwszej chwili życia), c) Wniebowzięta - z duszą i całym ciałem, d) Królową Polski.

70. Wymień kilka ważniejszych świąt Matki Bożej

Święto Ofiarowania Pańskiego - 2 II; Uroczystość Zwiastowania Pańskiego - 25 III; Królowej Polski - 3 V;

Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny -15 VIII; Matki Bożej Częstochowskiej - 26 VIII; Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny - 8 XII.

71. Wymień kilku polskich świętych

1) Św. Stanisław, biskup i męczennik (Wawel), 2) Św. Jan z Kęt (kościół Św. Anny w Krakowie), 3) Św. Jacek (kościół dominikanów w Krakowie), 4) Św. Stanisław Kostka (Rzym), 5) Św. Maksymilian Kolbe, 6) Św. Królowa Jadwiga (Wawel).

72. Co to jest śmierć?

Śmierć jest to odłączenie duszy od ciała człowieka. Patronem dobrej śmierci jest św. Józef. Dobra śmierć to śmierć w łasce uświęcającej.

73. Jaki sąd czeka człowieka po śmierci?

Zaraz po śmierci sąd szczegółowy, a po zmartwychwstaniu ciał - sąd ostateczny nad całą ludzkością.

74. Co to jest czyściec?

Czyściec jest to stan kary doczesnej po śmierci.

75. Co to jest niebo?

Niebo jest to miejsce, gdzie aniołowie i święci cieszą się wiecznym szczęściem.

76. Co to jest piekło?

Piekło jest to stan wiecznej kary.

▲ do góry

O moralności chrześcijańskiej

77. Co to jest sumienie?

Sumienie jest to głos duszy, który mówi: „To czyń, bo jest dobre; tamtego nie czyń, bo jest złe".

78. Kiedy człowiek popełnia grzech?

Człowiek popełnia grzech, gdy świadomie i dobrowolnie przekracza przykazania Boże lub kościelne.

79. Czym jest grzech?

Grzech jest obrazą Pana Boga, niewdzięcznością wobec dobrego Stwórcy, raną zadaną Kościołowi i krzywdą, którą człowiek sam sobie wyrządza. Grzech może być śmiertelny lub powszedni.

80. Na czym polega grzech śmiertelny?

Grzech śmiertelny polega na tym, że człowiek przekracza przykazanie Boże lub kościelne w rzeczy ważnej. Świadomie, czyli z poznaniem złego, i całkiem dobrowolnie, czyli z własnej woli.

81. Na czym polega grzech powszedni?

Grzech powszedni polega na tym, że człowiek przekracza przykazanie Boże lub kościelne w rzeczy mniej ważnej lub przekracza je w rzeczy ważnej, lecz niezupełnie świadomie lub niezupełnie dobrowolnie.

82. Jakie nieszczęścia sprowadza na człowieka grzech?

Grzech śmiertelny powoduje utratę łaski uświęcającej, sprowadza kary doczesne za życia, a po śmierci karę wieczną (piekło); grzech lekki nie powoduje utraty łaski uświęcającej, lecz pozbawia człowieka wielu łask uczynkowych, sprowadza kary na ziemi lub w czyśćcu, przygłusza głos sumienia.

83. Co to są grzechy cudze?

Grzechy cudze popełniamy wtedy, gdy pomagamy bliźniemu do grzechu.

84. Co to jest nałóg?

Nałóg jest to stała skłonność do popełniania tych samych grzechów.

85. Co to jest cnota?

Cnota jest to stała skłonność do spełniania dobrych uczynków.

86. Co to jest modlitwa?

Modlitwa jest to rozmowa człowieka z Bogiem. Może ona być ustna, myślna, indywidualna lub liturgiczna.

87. Jak trzeba się modlić?

Modlić należy się pobożnie, pokornie, wytrwale, z ufnością i poddaniem się woli Bożej.

▲ do góry

O łasce i sakramentach świętych

88. Co to jest łaska Boża?

Łaska Boża jest to dar nadprzyrodzony, którego Pan Bóg udziela nam do zbawienia.

89. Co to jest łaska uświęcająca?

Jest to łaska Chrystusa, dar darmo dany, przez który Bóg obdarza nas swoim życiem wlanym przez Ducha Świętego do naszej duszy, by ją uleczyć z grzechu i uświęcić (jest to życie Boże w nas).

90. Kiedy po raz pierwszy otrzymaliśmy łaskę uświęcającą i przez co możemy ją utracić?

Łaskę uświęcającą otrzymaliśmy na chrzcie Św., a możemy ją utracić przez grzech śmiertelny.

91. Jak możemy odzyskać łaskę uświęcającą?

Utraconą łaskę uświęcającą możemy odzyskać przez spowiedź św. i żal doskonały.

92. Co to jest łaska uczynkowa?

Łaska uczynkowa jest to pomoc Boża do spełnienia dobrych uczynków potrzebnych do zbawienia.

93. Jak działa łaska uczynkowa?

Łaska uczynkowa oświeca nasz rozum, umacnia naszą wolą w dobrym.

94. Co to jest sakrament?

Sakrament jest to znak widzialny, który z ustanowienia Pana Jezusa daje nam łaskę Bożą (jest to nasze spotkanie z Chrystusem).

95. Jak dzielimy sakramenty św.?

Na sakramenty dla żywych na duszy i dla umarłych na duszy oraz na sakramenty powtarzalne i niepowtarzalne.

96. Które sakramenty są dla żywych na duszy, a które dla umarłych na duszy?

Dla żywych na duszy są te sakramenty, które możemy przyjmować tylko wtedy, gdy mamy łaskę uświęcającą. Są to: bierzmowanie, Eucharystia, namaszczenie chorych, kapłaństwo i małżeństwo. Sakramenty dla umarłych na duszy to te, które dają lub przywracają łaskę uświęcającą. Są to: chrzest i pokuta.

97. Które sakramenty przyjmujemy raz w życiu?

Raz w życiu można przyjąć chrzest, bierzmowanie i kapłaństwo, bo wyciskają na duszy niezatarty znak szczególnej przynależności do Jezusa Chrystusa.

98. Co to jest chrzest?

Chrzest jest to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzech pierworodny, daje nam życie Boże, czyni członkami Kościoła katolickiego. Pierwszy, bo bez niego nie można przyjąć ważnie innych sakramentów; najpotrzebniejszy, bo bez niego nie można się zbawić. Zobowiązuje on nas do stałego nawracania się, do walki z grzechem i pogłębiania wiary.

99. Jakie znasz rodzaje chrztu św.?

Chrzest może być: a) uroczysty lub z wody, b) chrzest krwi, c) chrzest pragnienia.

100. Kto może udzielić chrztu św.?

Chrztu św. uroczystego może udzielić kapłan lub diakon, zaś chrztu z wody w nagłym wypadku może udzielić każdy człowiek.

101. Co to jest Najświętszy Sakrament?

Jest to prawdziwe Ciało i prawdziwa Krew Pana Jezusa pod postaciami chleba i wina.

102. Komu Pan Jezus dał władzę przeistaczania chleba i wina w Ciało i Krew swoją?

Słowami: „To czyńcie na moją pamiątkę" - dał Pan Jezus władzę przeistaczania chleba i wina w Ciało i Krew swoją Apostołom, a przez nich biskupom i kapłanom.

103. Co to jest msza św.?

Msza św. jest ofiarą Nowego Testamentu, w której Chrystus ofiaruje się za nas swemu Ojcu niebieskiemu pod postaciami chleba i wina.

104. Kiedy dobrze uczestniczymy we mszy św.?

Wtedy, kiedy jesteśmy obecni w kościele na całej mszy św., modlimy się wspólnie z kapłanem i ofiarujemy się wraz z Chrystusem Bogu Ojcu. W pełni uczestniczymy wówczas, gdy w czasie mszy św. przyjmujemy Komunię świętą.

105. Co to jest Komunia św.?

Komunia św. jest to spożywanie Ciała i Krwi Pana Jezusa pod Postaciami chleba i wina.

106. Pod jakimi warunkami możemy często przyjmować Komunię św.?

Komunię św. możemy często przyjmować, gdy: a) mamy łaskę uświęcającą, b) czystą intencją (chęć zjednoczenia z Jezusem), c) zachowamy post eucharystyczny - 1 godzinę.

107. Co to jest grzech?

Grzech jest to odwrócenie się od Pana Boga przez świadome i własnowolne przekroczenie przykazań.

108. Co to jest sakrament pokuty?

Sakrament pokuty, czyli pojednania, jest to sakrament, w którym kapłan w zastępstwie Chrystusa odpuszcza nam grzechy po chrzcie św. popełnione i daje pomoc, aby stać się lepszym człowiekiem.

109. Komu przekazał Jezus władzę odpuszczania grzechów?

Apostołom, biskupom i kapłanom.

110. Co to jest rachunek sumienia?

Rachunek sumienia jest to przypomnienie sobie grzechów od ostatniej dobrej spowiedzi.

111. Co to jest żal za grzechy?

Jest to boleść duszy z powodu obrażenia dobrego Boga, przepraszanie Go i wewnętrzne nawrócenie.

112. Co to jest mocne postanowienie poprawy?

Mocne postanowienie poprawy jest to szczera wola unikania grzechów.

113. Co to jest spowiedź?

Spowiedź jest to wyznanie grzechów Panu Bogu w obecności kapłana, aby otrzymać rozgrzeszenie.

114. Co to jest zadośćuczynienie?

Zadośćuczynienie jest to odprawienie pokuty zadanej przez kapłana.

115. Kiedy żal za grzechy jest doskonały, a kiedy mniej doskonały?

Doskonały żal za grzechy jest wtedy, gdy żałujemy z miłości do Boga. On gładzi grzechy, gdy człowiek pragnie spowiedzi, a nie ma do niej okazji. Żal mniej doskonały płynie z obawy przed karą Bożą.

116. Co to jest odpust?

Odpust jest to częściowe lub zupełne darowanie kary doczesnej za grzechy już odpuszczone.

117. Co to jest namaszczenie chorych?

Namaszczenie chorych jest to sakrament, w którym ciężko chory otrzymuje szczególne łaski dla duszy, ulgę w cierpieniu, a niekiedy przywrócenie zdrowia.

118.  Kiedy należy przyjmować sakrament namaszczenia chorych?

Namaszczenie chorych należy przyjmować w każdej poważnej chorobie (nie można przyjęcia tego sakramentu odkładać na ostatnie chwile życia).

119. Co to jest kapłaństwo?

Kapłaństwo jest to sakrament, który daje władzę głoszenia słowa Bożego, składania ofiary Mszy św. i udzielania sakramentów św. oraz łaskę godnego ich wykonywania.

120. Co to jest sakrament małżeństwa?

Sakrament małżeństwa jest to nierozerwalny związek ochrzczonych, mężczyzny i kobiety, których Chrystus uświęca i uzdalnia do spełnienia obowiązków małżeńskich i rodzinnych.

121.  Co to są sakramentalia?

Sakramentalia są to rzeczy poświęcone oraz poświęcenia i błogosławieństwa, które ustanowił Kościół św. dla dobra duszy i ciała.

▲ do góry

Główne wiadomości z życia Kościoła Świętego

122. Co to jest Sobór Powszechny?

Sobór Powszechny jest to zebranie biskupów z całego świata pod przewodnictwem papieża w celu omówienia najważniejszych spraw całego Kościoła.

123. Kiedy był ostatni Sobór Powszechny i jaki był jego cel?

Ostatni Sobór Powszechny odbył się w latach 1962-1965, był to II Sobór Watykański, a dwudziesty pierwszy sobór w historii Kościoła. Uczestniczyło w nim ok. 2500 biskupów, zaczął go Papież Jan XXIII, a zakończył - Paweł VI. Celem jego była odnowa Kościoła.

124. Co to jest Synod diecezjalny?

Synod diecezjalny jest zebraniem przedstawicieli duchowieństwa i świeckich katolików całej diecezji pod przewodnictwem biskupa diecezjalnego w celu omówienia ważnych spraw diecezji.

125. Kto jako pierwszy Polak został wybrany na papieża i kiedy?

Biskup krakowski Kardynał Karol Wojtyła jako pierwszy Polak został wybrany na papieża 16 października 1978 r. Obrał imię Jan Paweł II.

▲ do góry

Spis treści:

A. Wskazania dla służby ołtarza

1. Skaład asysty liturgicznej

2. Co należy przygotować do bierzmowania

3. Wejście procesyjne

4. Pozdrowienie biskupa

5. Powitanie biskupa

6. Akt pokuty, chwała na wysokości Bogu, kolekta

7. Pierwsze czytanie

8. Psalm responsoryjny

9. Drugie czytanie

10. Śpiew przed Ewangelią

11. Ewangelia

12. Przedstawienie kandydatów

13. Homilia

14. Odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych

15. Nałożenie rąk

16. Namaszczenie krzyżmem

17. Modlitwa powszechna

18. Ofiarowanie darów

19. Komunia Święta

20. Poświęcenie krzyży i błogosławieństwo

B. Obrzędy bierzmowania w czasie Mszy Świętej

1. Liturgia słowa

2. Homilia czyli przemówienie

3. Odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych

4. Liturgia sakramentu

a. Włożenie rąk

b. Namaszczenie krzyżmem

c. Modlitwa powszechna

1. Pierwsza formuła modlitwy powszechnej

2. Druga formuła modlitwy powszechnej

3. Trzecia formuła modlitwy powszechnej

5. Liturgia Eucharystyczna

a. Błogosławieństwo

b. Modlitwa nad ludem

Liturgia bierzmowania

Wskazania dla służby ołtarza

Skład asysty liturgicznej:

1. Ceremoniarz:

2. Mitra:

3. Pastorał:

4. Turyferarz:

5. Nawikulariusz:

6. Akolita 1:

7. Akolita 2:

8. Krucyferariusz

9. Rzutnik:

Należy przygotować:

1. Czerwony ornat dla biskupa. 2. Czerwone (ewentualnie białe) stuły dla kapłanów. 3. Kropidło i kociołek z wodą święconą, 4. mikrofon bezprzewodowy, 5. Księga "Obrzędy bierzmowania". 6. Dwa welony do mitry i pastorału (bakulum). 7. Tacka na piuskę. 8. Kawałek świeżego chleba, sól i pół cytryny z tacką (do wytarcia palców po namaszczeniu św. olejem; po uroczystości chleb i sól należy spalić). 9. Na kościele: stolik przykryty białym obrusem, a na nim wyszczególnione dalej dary ołtarza. 10. W pobliżu ambonki kwiaty dla biskupa i kapłanów.

Wejście, procesyjne długie (przez środek kościoła).

Ministranci ubrani w stroje czekają przed zakrystią (zwróceni twarzą do zakrystii; pamiętamy o pozdrowieniu). Przed zakrystią zasypanie i modlitwa. Idziemy w kolejności: 1. turyferarz; 2. krucyferariusz; 3. akolici; 4. ministranci; 5. kapłani; 6. biskup; 7. ministranci mitry i pastorału.

1. Gdy w głównych drzwiach ukaże się krzyż, należy zadzwonić na Mszę św. (wykona to kościelny).

2. Po ucałowaniu przez biskupa ołtarza odbieramy od niego pastorał i mitrę i podajemy wyznaczonym ministrantom. Biskupowi podajemy trybularz (nie ma już zasypania) przez subdiakona. Z biskupem wokół ołtarza idzie turyferarz i (jeżeli nie będzie diakona) ceremoniarz.

▲ do góry

Pieśń na wejście:

1. Pozdrowienie biskupa.

2. Powitanie biskupa: młodzież, rodzice, proboszcz

3. Akt pokuty, chwała na wysokości Bogu, kolekta.

4. Pierwsze czytanie str.74         Dz 1,3-8 (czytania można wybrać inne)

Czytanie z Dziejów Apostolskich.

Jezus po swojej męce dał swoim Apostołom wiele dowodów, że żyje: ukazywał się im przez czterdzieści dni i mówił o królestwie Bożym. A podczas wspólnego posiłku nakazał im, aby nie odchodzili z Jerozolimy, ale oczekiwali obietnicy Ojca. Mówił: "Słyszeliście o niej ode Mnie, Jan chrzcił wodą, ale wy wkrótce zostaniecie ochrzczeni Duchem Świętym".

Zapytywali Go zebrani: „Panie, czy w tym czasie przywrócisz królestwo Izraela? Odpowiedział im: „Nie wasza to rzecz znać czas i chwile, które Ojciec ustalił swoją władzą, ale gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami w Jerozolimie i w całej Judei, i w Samarii, i aż po krańce ziemi.

Oto słowo Boże.

5. Psalm responsoryjny str.75

Refren: Niech zstąpi Duch Twój i odnowi ziemię.

Błogosław, duszo moja, Pana, *

Boże mój, Panie, Ty jesteś bardzo wielki!

Jak liczne są dzieła Twoje, Panie! +

Tyś wszystko mądrze uczynił, *

ziemia jest pełna Twoich stworzeń.

Refren:

Wszystko to czeka na Ciebie, *

byś dał im pokarm we właściwym czasie.

Gdy im dajesz, zbierają, *

gdy otwierasz swą rękę, sycą się Twym dobrem.

Refren:

Stwarzasz je napełniając swym Duchem *

i odnawiasz oblicze ziemi.

Niech chwała Pana trwa na wieki, *

niech Pan się raduje z dzieł swoich.

Refren:

Póki mego życia, chcę śpiewać dla Pana, *

grać mojemu Bogu, póki życia starczy.

Niech miła Mu będzie pieśń moja, *

będę radował się w Panu.

Refren:

6. Drugie czytanie str.74         Ga 5, 16-17. 22-23a. 24-25

Czytanie z Listu świętego Pawła Apostoła do Galatów.

Bracia: Postępujcie według Ducha, a nie spełnicie pożądania ciała. Ciało bowiem do czego innego dąży niż duch, a duch do czego innego niż ciało, i stąd nie ma między nimi zgody, tak że nie czynicie tego, co chcecie. Jeśli jednak pozwolicie się prowadzić duchowi, nie znajdziecie się w niewoli Prawa. Owocem zaś Ducha jest: miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność, łagodność, opanowanie.

A ci, którzy należą do Chrystusa Jezusa, ukrzyżowali ciało swoje z jego namiętnościami i pożądaniami. Mając życie od Ducha, do Ducha się też stosujmy.

Oto słowo Boże.

7. Śpiew przed Ewangelią

Alleluja, alleluja, alleluja.

Przyjdź, Duchu Święty, napełnij serca swoich wiernych *

i zapal w nich ogień swojej miłości.

Alleluja, alleluja, alleluja.

1. Turyferarz i nawikulariusz podchodzą do biskupa.

2. Akolici podchodzą do ambonki.

3. Biskupowi należy podać pastorał.

8. Ewangelia

Po odczytaniu Ewangelii należy biskupowi założyć mitrę.

9. Przedstawienie kandydatów (proboszcz).

10. Homilia.

Po homilii odbieramy od biskupa pastorał i mitrę i podajemy wyznaczonym ministrantom.

11. Odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych.

12. Nałożenie rąk. (modlitwa biskupa o Ducha Świętego, w czasie której biskup i kapłani wyciągają ręce nad kandydatami).

Zakładamy biskupowi mitrę i podajemy pastorał.

13. Namaszczenie krzyżmem (biskup wraz z dwoma kapłanami podchodzi do kandydatów i namaszcza ich krzyżmem świętym).

Dialog z biskupa z kandydatem (podstawiamy mikrofon bezprzewodowy do pierwszych 4 bierzmowanych).

Pieśni: Przyjdź Duchu Święty i inne.

1. Po namaszczeniu bierzmowanych należy odebrać od biskupa mitrę i pastorał.

2. Po namaszczeniu biskup wyciera palce po świętym oleju. Podać tackę z chlebem i solą; wycisnąć na palce sok z cytryny oraz wodę (jeżeli trzeba) i ręczniczek.

3. Podajemy biskupowi tekst modlitwy wiernych (wstęp i zakończenie).

14. Modlitwa powszechna. str. 50.

Najmilsi, wznieśmy nasze prośby do Boga Ojca wszechmogącego; módlmy się jednomyślnie, bo jedna jest wiara, nadzieja i miłość, które pochodzą od Ducha Świętego.

1. Módlmy się za Kościół Chrystusowy, / aby napełniony Duchem Świętym + prowadził ludzi do pełni życia.

Schola: Wysłuchaj nas…

2. Módlmy się za naszego biskupa N., / aby wspierany łaską Bożą + umacniał archidiecezję w wierze, nadziei i miłości.

3. Módlmy się o pokój dla naszej ziemi, / aby Duch Święty żyjący w Kościele i świecie + usposobił do zgody wszystkie skłócone narody.

4. Módlmy się za tych, którzy przyjęli sakrament bierzmowania, / aby odważnie świadczyli + o swojej przynależności do Chrystusa.

5. Módlmy się za naszych rodziców, / aby Pan Bóg + wspierał ich

6. Módlmy się za naszą wspólnotę parafialną, / aby wiernie wypełniała + polecenia Jezusa.

Boże, Ty dałeś swoim Apostołom Ducha Świętego i chciałeś, aby oni oraz ich następcy udzielali Go innym wiernym, + wysłuchaj łaskawie naszą modlitwę i działaj w sercach wiernych * podobnie jak w początkach głoszenia Ewangelii. Przez Chrystusa, Pana naszego.

15. Ofiarowanie darów. (komentator)

Jeżeli przy biskupie nie będzie trzeciej osoby do odbierania darów podchodzi ministrant.

Organy: cichy odkład muzyczny: np. Cóż Ci, Jezu damy.

Teraz nastąpi obrzęd złożenia darów ołtarza.

1. Do ołtarza przynosimy Pismo święte, którego słowa są dla nas drogowskazem do nieba.

2. Ofiarowujemy różaniec, szczególny znak przynależności do Maryi i niezawodna oręż w walce z mocami ciemności.

3. W darze składamy krzyże, pamiątkę sakramentu Bierzmowania. Pragniemy, aby te krzyże przypominały nam o godności chrześcijańskiej i były dla nas znakiem do publicznego wyznawania wiary.

4. Do ołtarza przynosimy kwiaty, symbol i wyraz naszej czci i miłości do naszej świątyni, w której zawsze na nas czeka Bóg.

5. Do ołtarza przynosimy chleb i wino. Dar, który mocą kapłaństwa zamieni się w prawdziwe Ciało i Krew Chrystusa i stanie się dla nas pokarmem na życie wieczne.

Pieśń na ofiarowanie: schola

1. Okadzenie ołtarza. Do biskupa podchodzi turyferarz i nawikulariusz. Biskup dokonuje zasypania. Trybularz bierze turyferarz i przekazuje biskupowi. Z biskupem wokół ołtarza idzie turyferarz i (jeżeli nie będzie diakona) ceremoniarz.

2. Trybularz odbiera od biskupa turyferarz i okadza biskupa i kapłanów oraz wiernych.

3. Do biskupa podchodzi dwóch ministrantów. (lavabo)

16. Dalej tak, jak w czasie uroczystej Mszy Świętej.

1. Na słowa: Pan z wami… W górę serca… należy podejść z tacką i zdjąć biskupowi piuskę.

2. Na Święty, Święty… do okadzenia wychodzi turyferarz, nawikulariusz. Jeżeli nie będzie diakona okadzenia dokonuje ceremoniarz.

17. Komunia Święta.

Pieśni: schola i wierni

1. Akolici stają przy rogach ołtarza.

2. Ministranci trzymają lawaterz i ręczniczek. Po udzielonej Komunii św. podchodzą do biskupa i kapłanów.

3. Należy podać biskupowi piuskę.

18. Modlitwa po Komunii.

19. Podziękowanie młodzieży i księdza proboszcza.

Po podziękowaniach:

1. Zakładamy biskupowi mitrę i podajemy pastorał.

2. Podajemy biskupowi tekst poświęcenia krzyży, kropidło i wodę święconą.

20. Poświęcenie krzyży i błogosławieństwo.

21. Wyjście do zakrystii.

Pieśń na zakończenie:

▲ do góry

Obrzędy bierzmowania w czasie Mszy Świętej

Z rytuału bierzmowania

Liturgia słowa

20. Liturgia słowa odbywa się zgodnie z przepisami. Wszystkie czytania lub ich część można wziąć albo z Mszy danego dnia, albo z tekstów przeznaczonych na bierzmowanie, zawartych w Lekcjonarzu i niżej podanych w rozdziale V.

21. Po Ewangelii biskup (i kapłani, którzy mu pomagają) siadają na przygotowanych krzesłach. Zależnie od miejscowego zwyczaju kandydatów do bierzmowania przedstawia proboszcz albo inny kapłan, albo diakon, albo katecheta w ten sposób: jeżeli to możliwe, każdego kandydata wzywa się imiennie i pojedynczo wchodzą oni do prezbiterium; jeżeli są to dzieci, prowadzi je jeden ze świadków bierzmowania albo jedno z rodziców. Kandydaci stają przed celebransem.

Jeżeli jest bardzo wielu kandydatów do bierzmowania, nie wzywa się ich imiennie, lecz ustawia w odpowiednim miejscu przed biskupem.

Kapłan: Czcigodny ojcze, Kościół święty prosi przeze mnie o udzielenie sakramentu bierzmowania zgromadzonej tu młodzieży (zgromadzonym tu wiernym) parafii N.

Biskup: Czy młodzież ta wie (wierni ci wiedzą), jak wielki dar otrzymuje (otrzymują) w tym sakramencie i czy przygotowała się (przygotowali się) należycie do jego przyjęcia?

Kapłan: Jestem przekonany, że wszyscy przygotowali się do bierzmowania, uczestniczyli bowiem przez szereg dni w słuchaniu słowa Bożego i wspólnej modlitwie oraz przystąpili do sakramentu pokuty.

Biskup: Droga młodzieży (Drodzy bracia i siostry), powiedzcie przed zgromadzonym tu Kościołem, jakich łask oczekujecie od Boga w tym sakramencie?

Kandydaci: Pragniemy, aby Duch Święty, którego otrzymamy, umocnił nas do mężnego wyznawania wiary i do postępowania według jej zasad.

Wszyscy: Amen.

▲ do góry

Homilia czyli przemówienie

22. Biskup wygłasza krótką homilię, w której wyjaśnia odczytane teksty i w ten sposób wprowadza kandydatów, ich świadków i rodziców oraz całe zgromadzenie wiernych w głębsze zrozumienie misterium bierzmowania. Może to uczynić słowami podanymi niżej lub podobnymi:

Czytamy w Dziejach Apostolskich, że Apostołowie, którzy zgodnie z obietnicą Chrystusa w dniu Pięćdziesiątnicy otrzymali Ducha Świętego, mieli władzę dopełniać działanie chrztu przez udzielanie Ducha Świętego. Gdy święty Paweł włożył ręce na niektórych ochrzczonych, zstąpił na nich Duch Święty i zaczęli mówić różnymi językami i prorokować.

Biskupi jako następcy Apostołów mają tę samą władzę i osobiście albo przez delegowanych kapłanów udzielają Ducha Świętego tym, którzy zostali już odrodzeni w sakramencie chrztu.

Chociaż obecnie przyjście Ducha Świętego nie ujawnia się przez dar mówienia językami, wierzymy, że otrzymujemy Ducha Świętego, który rozlewa w naszych sercach miłość Bożą, gromadzi nas w jednej wierze, obdarza różnymi powołaniami oraz w sposób niewidzialny uświęca i jednoczy Kościół.

Otrzymacie dar Ducha Świętego. Będzie on duchowym znamieniem, dzięki któremu staniecie się w doskonalszy sposób obrazem Chrystusa i członkami Jego Kościoła. Chrystus namaszczony Duchem Świętym w czasie chrztu, który przyjął od Jana, został posłany, aby wypełnić swoje dzieło i rozprzestrzeniać na ziemi ogień Ducha Świętego.

Wy, którzy zostaliście już ochrzczeni, a teraz otrzymacie moc Ducha Chrystusa i zostaniecie naznaczeni na czole Jego krzyżem, powinniście wobec świata dawać świadectwo o Jego męce i zmartwychwstaniu, tak aby, według słów Apostoła, wasze życie było w każdym miejscu dobrą wonią Chrystusa. Jego mistyczne ciało, to jest Kościół, czyli lud Boży, otrzymuje od Niego różne łaski, a Duch Święty rozdziela je między chrześcijan, aby ciało mistyczne czyniło postępy w jedności i miłości. Bądźcie żywymi członkami tego Kościoła i pod przewodem Ducha Świętego starajcie się służyć wszystkim za wzorem Chrystusa, który nie przyszedł, aby Mu służono, lecz aby służyć.

A teraz, zanim otrzymacie Ducha Świętego, wspomnijcie na wiarę, którą wyznaliście na chrzcie świętym albo którą wasi rodzice i chrzestni wyznali razem z Kościołem w dniu waszego chrztu.

▲ do góry

Odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych

23. Biskup zadaje pytania kandydatom do bierzmowania, mówiąc:

Biskup: Pytam każdego z was: Czy wyrzekasz się szatana, wszystkich jego spraw i pokus?

Kandydaci: Wyrzekam się.

Biskup: Czy wierzysz w Boga Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi?

Kandydaci: Wierzę.

Biskup: Czy wierzysz w Jezusa Chrystusa, Jego Syna jedynego, a naszego Pana, narodzonego z Maryi Dziewicy, umęczonego i pogrzebanego, który powstał z martwych i zasiada po prawicy Ojca?

Kandydaci: Wierzę.

Biskup: Czy wierzysz w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, którego masz dzisiaj otrzymać w sakramencie bierzmowania, tak jak Apostołowie otrzymali Go w dzień Pięćdziesiątnicy?

Kandydaci: Wierzę.

Biskup: Czy wierzysz w święty Kościół powszechny, obcowanie Świętych, odpuszczenie grzechów, zmartwychwstanie ciała i życie wieczne?

Kandydaci: Wierzę.

Do tego wyznania dołącza się biskup, głosząc wiarę Kościoła:

Biskup:Taka jest nasza wiara. Taka jest wiara Kościoła, której wyznawanie jest naszą chlubą w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.

Zgromadzenie wiernych wyraża swoją zgodę odpowiadając:

Wszyscy: Amen.

Jeżeli przemawiają za tym okoliczności, można tę formułę zastąpić inną, albo zaśpiewać odpowiednią pieśń, w której wspólnota jednogłośnie wyraziłaby swoją wiarę.

▲ do góry

Liturgia sakramentu

Włożenie rąk

24. Biskup (wraz z kapłanami, którzy mu pomagają) stoi zwrócony do ludu i złożywszy ręce mówi:

Biskup: Najmilsi, prośmy Boga Ojca wszechmogącego, aby łaskawie zesłał Ducha Świętego na te przybrane dzieci swoje, odrodzone już na chrzcie do życia wiecznego. Niech Duch Święty umocni je swoimi obfitymi darami i przez swoje namaszczenie upodobni do Chrystusa, Syna Bożego.

Wszyscy przez chwilę modlą się w milczeniu.

25. Biskup (i kapłani, którzy mu pomagają) wyciągają ręce nad kandydatami. Sam zaś biskup mówi:

Biskup: Boże wszechmogący,

Ojcze naszego Pana, Jezusa Chrystusa,

który odrodziłeś te sługi swoje

przez wodę i Ducha Świętego

i uwolniłeś ich od grzechu,

ześlij na nich Ducha Świętego Pocieszyciela,

daj im ducha mądrości i rozumu,

ducha rady i męstwa,

ducha umiejętności i pobożności,

napełnij ich duchem Twojej bojaźni.

Przez Chrystusa, Pana naszego.

Wszyscy: Amen.

▲ do góry

Namaszczenie krzyżmem

26. Diakon podaje biskupowi święte krzyżmo. Kandydaci do bierzmowania pojedynczo podchodzą do biskupa albo, jeśli przemawiają za tym okoliczności, biskup podchodzi do każdego kandydata. Świadek bierzmowania kładzie prawą rękę na ramieniu kandydata i podaje jego imię biskupowi albo kandydat sam podaje swoje imię.

27. Biskup zwilża wielki palec prawej ręki krzyżmem i kreśli nim znak krzyża na czole kandydata mówiąc:

Biskup: N., PRZYJMIJ ZNAMIĘ DARU DUCHA ŚWIĘTEGO.

Bierzmowany: Amen.

Biskup: Pokój z tobą.

Bierzmowany: I z duchem twoim.

28. Jeżeli w udzielaniu bierzmowania pomagają biskupowi kapłani, diakon lub ministranci podają biskupowi wszystkie naczynia z krzyżmem świętym, a biskup wręcza je kapłanom, którzy pojedynczo podchodzą do niego.

Kandydaci podchodzą do biskupa lub do kapłanów albo, jeżeli przemawiają za tym okoliczności, biskup i kapłani podchodzą do kandydatów i namaszczają ich w sposób podany wyżej (nr 27).

29. W czasie namaszczania można śpiewać odpowiednią pieśń. Po namaszczeniu biskup (i kapłani) myją ręce.

▲ do góry

Modlitwa powszechna

30. Następuje modlitwa powszechna w niżej podanej formie:

Pierwsza formuła modlitwy powszechnej

Biskup: Najmilsi, wznieśmy nasze prośby do Boga Ojca wszechmogącego; módlmy się jednomyślnie, bo jedna jest nasza wiara, nadzieja i miłość, które pochodzą od Ducha Świętego.

Diakon lub ministrant:

1. Módlmy się za bierzmowanych, którzy zostali umocnieni darem Ducha Świętego, aby ugruntowani w wierze i miłości, dawali Chrystusowi świadectwo swoim życiem.

Wszyscy: Wysłuchaj nas, Panie.

2. Módlmy się za ich rodziców i świadków bierzmowania, aby słowem i przykładem pociągali ich do naśladowania Chrystusa.

3. Módlmy się za święty Kościół Boży razem z Papieżem No naszym biskupem N. i z wszystkimi biskupami, aby zgromadzony przez Ducha Świętego, wzrastał i rozwijał się w jednej wierze i miłości aż do przyjścia Chrystusa.

4. Módlmy się za całą ludzkość, aby wszyscy ludzie mając jednego Stwórcę i Ojca, uznawali się za braci bez różnicy rasy i narodu oraz szczerze szukali Królestwa Bożego, które jest pokojem i radością w Duchu Świętym.

Biskup: Boże, Ty dałeś swoim Apostołom Ducha Świętego i chciałeś, aby oni oraz ich następcy udzielali Go innym wiernym, + wysłuchaj łaskawie naszą modlitwę i działaj w sercach wiernych * podobnie jak w początkach głoszenia Ewangelii. Przez Chrystusa, Pana naszego.

Wszyscy: Amen.

Druga formuła modlitwy powszechnej

Biskup: Otrzymaliśmy Ducha Świętego, który umocnił w nas życie nadprzyrodzone, z ufnością przeto skierujmy nasze prośby do Boga, Ojca wszechmogącego.

1. Módlmy się za Kościół Boży, aby zawsze składał świadectwo wiary i świętości.

Wszyscy: Wysłuchaj nas, Panie.

2. Módlmy się za naszego biskupa N., aby Duch Święty stale mu towarzyszył.

3. Módlmy się za kapłanów i działaczy katolickich naszej diecezji, aby przez swoją działalność zapewnili obecność Chrystusa we współczesnym świecie.

4. Módlmy się za nowo bierzmowanych, aby okazali prawdziwą dojrzałość w wierze.

5. Módlmy się za świadków bierzmowania, aby dawali przykład chrześcijańskiego życia.

6. Módlmy się za prześladowanych za wiarę, aby Duch Święty dał im męstwo i wytrwanie.

7. Módlmy się za rządzących państwami, aby Duch Święty wspomagał ich wysiłki zmierzające do utwierdzenia pokoju.

Biskup: Prosimy Cię, Panie, wlej w nasze serca Ducha Świętego, + którego mądrość nas stworzyła, * a Opatrzność nami rządzi. Przez Chrystusa, Pana naszego.

Wszyscy: Amen.

Trzecia formuła modlitwy powszechnej

Biskup: Otrzymaliśmy Ducha Świętego, który umocnił w nas życie nadprzyrodzone, z ufnością przeto skierujmy nasze prośby do Boga, Ojca wszechmogącego.

 

Diakon lub ministrant:

1. Módlmy się za naszego biskupa, za kapłanów naszego dekanatu i całe duchowieństwo, aby Duch Święty napełnił ich mądrością.

Wszyscy: Wysłuchaj nas, Panie.

2. Módlmy się o dobre i liczne powołania kapłańskie i zakonne, aby wielu młodych ludzi znalazło radość w służbie Bożej.

3. Módlmy się na nowo bierzmowanych, aby Duch Święty udzielił im męstwa w wyznawaniu wiary.

4. Módlmy się za katechetów i katechetki, aby pozostali dla bierzmowanych mistrzami życia chrześcijańskiego.

5. Módlmy się za rodziców, aby Pan Bóg wspierał ich w wychowaniu dzieci.

6. Módlmy się za wszystkich cierpiących i strapionych, aby Duch Święty Pocieszyciel pośpieszył im z pomocą.

7. Módlmy się za nas wszystkich tutaj zgromadzonych, aby Duch Święty odnowił w nas łaskę bierzmowania.

Biskup: Boże, Ty przez łaskę Ducha Świętego wlałeś dar miłości w serca swoich wiernych, + spraw, aby wszyscy ludzie kochali Ciebie nade wszystko * i z całą miłością pełnili Twoją wolę. Przez Chrystusa, Pana naszego.

Wszyscy: Amen.

▲ do góry

Liturgia Eucharystyczna

31. Po modlitwie powszechnej odbywa się liturgia eucharystyczna w zwykły sposób, z następującymi zmianami:

a) opuszcza się "Wierzę", ponieważ odbyło się już wyznanie wiary;

b) niektórzy z bierzmowanych mogą się przyłączyć do niosących dary;

c) w Modlitwach eucharystycznych 1 - 3 dodaje się specjalną modlitwę wstawienniczą za bierzmowanych.

32. Bierzmowani dorośli, a jeśli przemawiają za tym okoliczności, także ich świadkowie, rodzice i katecheci mogą przyjąć Komunię pod obiema postaciami.

▲ do góry

Błogosławieństwo

33. Zamiast zwykłego błogosławieństwa na końcu Mszy udziela się błogosławieństwa w formie podanej niżej, albo odmawia się modlitwę nad ludem.

Biskup: Bóg Ojciec wszechmogący, który was odrodził z wody i Ducha Świętego i uczynił swoimi przybranymi dziećmi, + niech was błogosławi * i sprawi, abyście zawsze byli godni Jego ojcowskiej miłości.

Wszyscy: Amen.

Biskup: Jezus Chrystus, jedyny Syn Ojca Przedwiecznego, który obiecał, że Duch Prawdy zostanie w Kościele, + niech was błogosławi * i umocni w wyznawaniu prawdziwej wiary.

Wszyscy: Amen.

Biskup: Duch Święty, który rozpalił ogień miłości w sercach uczniów, + niech was błogosławi, * zjednoczy i doprowadzi do radości Królestwa Bożego.

Wszyscy: Amen.

Biskup dodaje: Niech was błogosławi Bóg wszechmogący, * Ojciec i Syn, + i Duch Święty.

Wszyscy: Amen.

▲ do góry

Modlitwa nad ludem

Zamiast podanego wyżej błogosławieństwa można odmówić modlitwę nad ludem.

Diakon lub ministrant wzywa: Pochylcie głowy na błogosławieństwo.

Biskup wyciągnąwszy ręce nad ludem mówi: Umocnij, Boże, to, co w nas zdziałałeś, i strzeż w sercach swoich wiernych darów Ducha Świętego, + aby nie wstydzili się wyznawać przed światem Chrystusa ukrzyżowanego * i z ofiarną miłością spełniali Jego przykazania. Przez Chrystusa, Pana naszego.

Wszyscy: Amen.

Biskup dodaje: Niech was błogosławi Bóg wszechmogący, * Ojciec i Syn, + i Duch Święty.

Wszyscy: Amen.

▲ do góry

Spis treści:

1. Bierzmowanie w ekonomii zbawienia

2. Dwie tradycje: Wschód i Zachód

3. Znaki i obrzędy bierzmowania

4. Celebrowanie bierzmowania

5. Skutki bierzmowania

6. Kto może otrzymać sakrament bierzmowania?

7. Szafarz bierzmowania

8. W skrócie

Artykuł 2

SAKRAMENT BIERZMOWANIA

1285   Sakrament bierzmowania wraz z chrztem i Eucharystią należy do „sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego”, którego jedność powinna być zachowywana. Należy zatem wyjaśniać wiernym, że przyjęcie tego sakramentu jest konieczne jako dopełnienie łaski chrztu⁷⁸Por. Obrzędy bierzmowania, Praenotanda, 1.. Istotnie, „przez sakrament bierzmowania (ochrzczeni) jeszcze ściślej wiążą się z Kościołem, otrzymują szczególną moc Ducha Świętego i w ten sposób jeszcze mocniej zobowiązani są, jako prawdziwi świadkowie Chrystusa, do szerzenia wiary słowem i uczynkiem oraz do bronienia jej”⁷⁹Sobór Watykański II, konst. Lumen gentium>, 11; por. Obrzędy bierzmowania, Praenotanda, 2..

▲ do góry

I. Bierzmowanie w ekonomii zbawienia

1286   W Starym Testamencie prorocy zapowiadali, że Duch Pana spocznie na 702-716 oczekiwanym Mesjaszu⁸⁰Por. Iz 11, 2. ze względu na Jego zbawcze posłanie⁸¹Por. Łk 4, 16-22; Iz 61, 1.. Zstąpienie Ducha Świętego na Jezusa, kiedy Jan udzielał Mu chrztu, było znakiem, że jest On tym, który miał przyjść, że jest Mesjaszem, Synem Bożym⁸²Por. Mt 3, 13-17; J 1, 33-34.. Jezus poczęty za sprawą Ducha Świętego urzeczywistnia całe swoje życie i całe swoje posłanie w pełnej jedności z Duchem Świętym, którego Ojciec daje Mu „z niezmierzonej obfitości” (J 3, 34).

1287   Ta pełnia Ducha nie miała pozostać jedynie udziałem Mesjasza, ale 739 miała być udzielona całemu ludowi mesjańskiemu⁸³Por. Ez 36, 25-27; Jl 3, 1-2.. Chrystus wielokrotnie obiecywał wylanie Ducha⁸⁴Por. Łk 12, 12; J 3, 5-8; 7, 37-39; 16, 7-15; Dz 1, 8.. Spełnił najpierw tę swoją obietnicę w dniu Paschy⁸⁵Por. J 20, 22., a następnie w sposób bardziej zdumiewający w dniu Pięćdziesiątnicy⁸⁶Por. Dz 2, 1-4.. Apostołowie napełnieni Duchem Świętym zaczynają głosić „wielkie dzieła Boże” (Dz 2, 11), a Piotr oznajmia, że to wylanie Ducha jest znakiem czasów mesjańskich⁸⁷Por. Dz 2, 17-18.. Ci, którzy wówczas uwierzyli słowom Apostołów i pozwolili się ochrzcić, otrzymali z kolei dar Ducha Świętego⁸⁸Por. Dz 2, 38..

1288   „Od tego czasu Apostołowie, wypełniając wolę Chrystusa, przez 699 wkładanie rąk udzielali neofitom daru Ducha Świętego, który uzupełniał łaskę chrztu⁸⁹Por. Dz 8, 15-17; 19, 5-6.. Dlatego w Liście do Hebrajczyków wśród pierwszych elementów formacji chrześcijańskiej wymienia się naukę o chrzcie i wkładaniu rąk⁹⁰Por. Hbr 6, 2.. To wkładanie rąk w tradycji katolickiej słusznie uznaje się za początek sakramentu bierzmowania, który w pewien sposób przedłuża w Kościele łaskę Pięćdziesiątnicy”⁹¹Paweł VI, konst. apost. Divinae consortium naturae..

1289   Bardzo wcześnie do gestu wkładania rąk dodawano namaszczenie wonną 695 oliwą (krzyżmem), aby lepiej wyrazić dar Ducha Świętego. To namaszczenie wyjaśnia imię „chrześcijanin”, które znaczy „namaszczony” i bierze początek od 436imienia samego Chrystusa, „którego Bóg namaścił Duchem Świętym” (Dz 10, 38). Obrzęd namaszczenia istnieje do naszych czasów zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie. Dlatego właśnie ten sakrament nazywa się na Wschodzie 1297 chryzmacją, namaszczeniem krzyżmem lub myronem, oznaczającym „krzyżmo”. Na Zachodzie nazwa bierzmowanie (confirmatio) sugeruje, że ten sakrament utwierdza chrzest i równocześnie umacnia łaskę chrzcielną.

▲ do góry

Dwie tradycje: Wschód i Zachód

1290   W pierwszych wiekach bierzmowanie stanowi zazwyczaj jeden obrzęd z chrztem, tworząc razem z nim „podwójny sakrament”, według wyrażenia św. Cypriana. Obok innych powodów wzrost liczby chrztów dzieci w różnych porach roku oraz powstawanie nowych parafii (wiejskich) w powiększających się diecezjach uniemożliwiły obecność biskupa przy wszystkich celebracjach chrzcielnych. Na Zachodzie, gdzie dopełnienie chrztu chciano zarezerwować dla biskupa, wprowadzono rozdzielenie w czasie obu 1233 sakramentów. Wschód natomiast zachował ich jedność, tak że bierzmowania udziela prezbiter, który chrzci. Powinien on jednak dokonywać tego za pomocą poświęconego przez biskupa myronu⁹²Por. KKKW, kan. 695, § 1; 696, § 1..

1291   Zwyczaj Kościoła rzymskiego ułatwił rozwój praktyki zachodniej. Istniało tam dwukrotne namaszczenie krzyżmem świętym po chrzcie: pierwszego dokonywał 1242 prezbiter, gdy neofita wychodził z kąpieli chrzcielnej; drugiego namaszczenia dokonywał biskup na czole każdego z nowo ochrzczonych⁹³Por. św. Hipolit, Traditio apostolica, 21.. Pierwsze namaszczenie krzyżmem świętym, udzielane przez prezbitera, pozostało w obrzędzie chrzcielnym. Oznacza ono uczestnictwo ochrzczonego w prorockiej, kapłańskiej i królewskiej funkcji Chrystusa. Jeśli chrzest jest udzielany dorosłemu, po chrzcie udziela się tylko jednego namaszczenia, należącego do istoty bierzmowania.

1292   Praktyka Kościołów wschodnich podkreśla bardziej jedność wtajemniczenia chrześcijańskiego. Praktyka Kościoła łacińskiego wyraźniej ukazuje natomiast więź 1244 nowego chrześcijanina z biskupem, który jest gwarantem i sługą jedności swego Kościoła oraz jego powszechności i apostolskości. W ten sposób zostaje również podkreślony związek z apostolskimi początkami Kościoła Chrystusowego.

▲ do góry

II. Znaki i obrzędy bierzmowania

1293   W obrzędzie sakramentu bierzmowania należy uwzględnić znak namaszczenia oraz to, co namaszczenie oznacza i wyciska, czyli pieczęć duchową.

Namaszczenie w symbolice biblijnej i starożytnej posiada wielkie 695 bogactwo znaczeniowe. Oliwa jest znakiem obfitości⁹⁴Por. Pwt 11, 14 i in. oraz radości⁹⁵Por. Ps 23, 5; 104, 15.; oczyszcza (namaszczenie przed kąpielą i po niej) i czyni elastycznym (namaszczanie atletów, zapaśników); jest znakiem uzdrowienia, ponieważ łagodzi kontuzje i rany⁹⁶Por. Iz 1, 6; Łk 10, 34.; udziela piękna, zdrowia i siły.

1294   Całe bogactwo znaczeniowe namaszczenia oliwą można odnaleźć w życiu sakramentalnym. Namaszczenie katechumenów olejem przed chrztem 1152 oznacza oczyszczenie i umocnienie. Namaszczenie chorych wyraża uzdrowienie i pociechę; namaszczenie krzyżmem świętym po chrzcie, podczas bierzmowania i udzielania sakramentu święceń jest znakiem konsekracji. Bierzmowanie sprawia, że chrześcijanie, to znaczy ci, którzy zostali namaszczeni, uczestniczą głębiej w posłaniu Jezusa Chrystusa i w pełni Ducha Świętego, którą On posiada, aby całe ich życie wydawało „miłą Bogu wonność Chrystusa”⁹⁷Por. 2 Kor 2, 15..

1295   Przez namaszczenie bierzmowany otrzymuje „znamię”, pieczęć Ducha Świętego. Pieczęć jest symbolem osoby⁹⁸Por. Rdz 38, 18; Pnp 8, 6., znakiem jej autorytetu⁹⁹Por. Rdz 41, 42., 698 znakiem posiadania przedmiotu¹⁰⁰Por. Pwt 32, 34. – niegdyś w taki sposób naznaczano żołnierzy pieczęcią ich wodza, a także niewolników pieczęcią ich pana. Pieczęć potwierdza autentyczność aktu prawnego¹⁰¹Por. 1 Krl 21, 8. lub dokumentu¹⁰²Por. Jr 32, 10., ewentualnie zapewnia jego tajność¹⁰³Por. Iz 29, 11..

1296   Sam Chrystus mówi o sobie, że Ojciec naznaczył Go swoją pieczęcią¹⁰⁴Por. J 6, 27.. 1121 Także chrześcijanin jest naznaczony pieczęcią: „Tym zaś, który umacnia nas wespół z wami w Chrystusie i który nas namaścił, jest Bóg. On też wycisnął na nas pieczęć i zostawił zadatek Ducha w sercach naszych” (2 Kor 1, 21-22)¹⁰⁵Por. Ef 1,13; 4, 30.. Pieczęć Ducha Świętego jest znakiem całkowitej przynależności do Chrystusa i trwałego oddania się na Jego służbę, a także znakiem obietnicy opieki Bożej podczas wielkiej próby eschatologicznej¹⁰⁶Por. Ap 7, 2-3; 9, 4; Ez 9, 4-6..

▲ do góry

Celebrowanie bierzmowania

1297   Ważnym momentem, który poprzedza celebrację bierzmowania, a 1183 równocześnie w pewien sposób do niej należy, jest poświęcenie krzyżma świętego. Dokonuje go dla swej diecezji biskup w Wielki Czwartek podczas Mszy 1241 krzyżma świętego. W Kościołach wschodnich poświęcenie to jest zarezerwowane patriarchom.

Liturgia w Antiochii w ten sposób wyraża epiklezę poświęcenia krzyżma świętego (myronu): „(Ojcze... ześlij Twojego Ducha Świętego) na nas i na ten olej, który jest przed nami: poświęć go, aby był dla wszystkich, którzy zostaną nim namaszczeni i naznaczeni, myronem świętym, myronem kapłańskim, myronem królewskim, namaszczeniem wesela, szatą światła, płaszczem zbawienia, darem duchowym, uświęceniem duszy i ciała, szczęściem nieprzemijającym, niezatartą pieczęcią, puklerzem wiary i tarczą ochronną przeciwko wszystkim zakusom Nieprzyjaciela”.

1298   Jeśli bierzmowanie nie jest celebrowane razem z chrztem, jak to ma miejsce w obrządku rzymskim, liturgia sakramentu rozpoczyna się od odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych oraz wyznania wiary przez bierzmowanych. W ten sposób widać wyraźnie, że bierzmowanie jest dalszym ciągiem chrztu¹⁰⁷Por. Sobór Watykański II, konst. Sacrosanctum Concilium, 71.. Gdy chrzci się człowieka dorosłego, przyjmuje on bierzmowanie zaraz po chrzcie, a następnie uczestniczy w Eucharystii¹⁰⁸Por. KPK, kan. 866..

1299   W obrządku rzymskim biskup wyciąga ręce nad bierzmowanymi. Jest to gest, który od czasów apostolskich jest znakiem daru Ducha. Biskup modli się o Jego wylanie:

Boże wszechmogący, Ojcze naszego Pana, Jezusa Chrystusa, który odrodziłeś te sługi swoje przez wodę i Ducha Świętego i uwolniłeś ich od grzechu, ześlij na nich Ducha Świętego Pocieszyciela, daj im ducha mądrości i rozumu, ducha 1831 rady i męstwa, ducha umiejętności i pobożności, napełnij ich duchem bojaźni Twojej. Przez Chrystusa, Pana naszego.

1300   Następuje istotny obrzęd sakramentu. W obrzędzie łacińskim „sakramentu bierzmowania udziela się przez namaszczenie krzyżmem na czole, którego dokonuje się wraz z nałożeniem ręki i przez słowa: Accipe signaculum doni Spiritus Sancti – „Przyjmij znamię 699 Daru Ducha Świętego” ¹⁰⁹Paweł VI, konst. apost. Divinae consortium naturae. W Kościołach wschodnich rytu bizantyjskiego po modlitwie epikletycznej odbywa się namaszczenie myronem na najważniejszych częściach ciała: czole, oczach, nosie, uszach, wargach, piersi, plecach, rękach i stopach. Każdemu namaszczeniu towarzyszy formuła: (Signaculum doni Spiritus Sancti – „Pieczęć daru Ducha Świętego”).

1301   Pocałunek pokoju, który kończy obrzęd sakramentu, oznacza i ukazuje kościelną komunię z biskupem i wszystkimi wiernymi¹¹⁰Por. św. Hipolit, Traditio apostolica, 21..

▲ do góry

III. Skutki bierzmowania

1302   Jak wynika z samej celebracji, skutkiem sakramentu bierzmowania jest specjalne wylanie Ducha Świętego, jakie niegdyś stało się udziałem Apostołów w dniu 731 Pięćdziesiątnicy.

1303   Bierzmowanie przynosi zatem wzrost i pogłębienie łaski 1262-1274 chrzcielnej:

– zakorzenia nas głębiej w Bożym synostwie, tak że możemy mówić "Abba, Ojcze!" (Rz 8,15);

– ściślej jednoczy nas z Chrystusem;

– pomnaża w nas dary Ducha Świętego;

– udoskonala naszą więź z Kościołem¹¹¹Por. Sobór Watykański II, konst. Lumen gentium 11..

– udziela nam, jako prawdziwym świadkom Chrystusa, specjalnej mocy Ducha Świętego do szerzenia i obrony wiary słowem i czynem, do mężnego wyznawania imienia Chrystusa oraz do tego, by nigdy nie wstydzić się 2044 Krzyża¹¹²Por. Sobór Florencki: DS 1319; Sobór Watykański II, konst. Lumen gentium, 11; 12..

Przypomnij sobie, że otrzymałeś duchowy znak, „ducha mądrości i rozumu, ducha rady i męstwa, ducha poznania i pobożności, ducha świętej bojaźni”, i zachowuj to, co otrzymałeś. Naznaczył cię Bóg Ojciec, umocnił cię Chrystus Pan i „dał zadatek” Ducha¹¹³Św. Ambroży, De mysteriis, 7, 42..

1304   Sakramentu bierzmowania, podobnie jak chrztu, którego jest 1121 dopełnieniem, udziela się tylko jeden raz. Wyciska on w duszy niezatarte duchowe znamię, „charakter”¹¹⁴Por. Sobór Trydencki: DS 1609., który jest znakiem, że Jezus Chrystus naznaczył chrześcijanina pieczęcią swego Ducha, przyoblekając go mocą z wysoka, aby był Jego świadkiem¹¹⁵Por. Łk 24, 48-49..

1305   „Charakter” sakramentu udoskonala kapłaństwo wspólne wiernych, 1268 otrzymane w chrzcie, a „bierzmowany otrzymuje moc publicznego wyznawania wiary w Chrystusa, jakby na zasadzie obowiązku (quasi ex officio)”¹¹⁶Św. Tomasz z Akwinu, Summa theologiae, III, 72, 5, ad 2..

▲ do góry

IV. Kto może otrzymać sakrament bierzmowania?

1306   Każdy ochrzczony jeszcze nie bierzmowany może i powinien otrzymać 1212 sakrament bierzmowania¹¹⁷Por. KPK, kan. 889, § 1.. Skoro chrzest, bierzmowanie i Eucharystia stanowią jedność, „wierni są obowiązani przyjąć ten sakrament w odpowiednim czasie”¹¹⁸KPK, kan. 890.; chociaż sakrament chrztu jest ważny i skuteczny bez bierzmowania i Eucharystii, to jednak wtajemniczenie chrześcijańskie pozostaje nie dopełnione.

1307   Zwyczaj łaciński podaje „wiek rozeznania” jako odpowiedni czas do przyjęcia sakramentu bierzmowania. W niebezpieczeństwie śmierci należy jednak bierzmować dzieci, nawet jeśli nie osiągnęły jeszcze „wieku rozeznania”¹¹⁹Por. KPK, kan. 891; 883, § 3..

1308   Jeśli mówi się czasem o bierzmowaniu jako o „sakramencie dojrzałości chrześcijańskiej”, to nie należy jednak mylić dojrzałego wieku wiary z dojrzałym 1250 wiekiem rozwoju naturalnego. Nie można także zapominać, że łaska chrztu jest łaską darmowego i niezasłużonego wybrania. Nie potrzebuje ona „potwierdzenia”, by stać się skuteczną. Przypomina o tym św. Tomasz:

Wiek fizyczny nie stanowi dla duszy przeszkody. Tak więc nawet w dzieciństwie człowiek może osiągnąć doskonałość wieku duchowego, o której mówi Księga Mądrości (4, 8): „Starość jest czcigodna nie przez długowieczność i liczbą lat się jej nie mierzy”. W ten sposób wiele dzieci dzięki mocy Ducha Świętego, którą otrzymały, walczyło odważnie i aż do przelania krwi dla Chrystusa¹²⁰Św. Tomasz z Akwinu, Summa theologiae, III, 72, 8, ad 2..

1309   Przygotowanie do bierzmowania powinno mieć na celu doprowadzenie chrześcijanina do głębszego zjednoczenia z Chrystusem, do większej zażyłości z Duchem Świętym, Jego działaniem, darami i natchnieniami, aby mógł lepiej podjąć apostolską odpowiedzialność życia chrześcijańskiego. Katecheza przed bierzmowaniem powinna także starać się obudzić zmysł przynależności do Kościoła Jezusa Chrystusa, zarówno do Kościoła powszechnego, jak i wspólnoty parafialnej. Na tej ostatniej spoczywa szczególna odpowiedzialność za przygotowanie kandydatów do bierzmowania¹²¹Por. Obrzędy bierzmowania, Praenotanda, 3..

1310   Przyjmując bierzmowanie, trzeba być w stanie łaski. Należy przystąpić wcześniej do sakramentu pokuty, aby oczyścić się na przyjęcie daru Ducha Świętego. Bardziej intensywna modlitwa powinna przygotować na przyjęcie 2670 mocy i łaski Ducha Świętego w duchu uległości i dyspozycyjności¹²²Por. Dz 1, 14..

1311   Przy bierzmowaniu, podobnie jak przy chrzcie, kandydaci powinni poszukiwać pomocy duchowej, wybierając sobie świadka bierzmowania. Zaleca 1255 się, żeby był nim ktoś z rodziców chrzestnych, by wyraźnie zaznaczyć jedność obu sakramentów¹²³Por. Obrzędy bierzmowania, Praenotanda, 5; 6; KPK, kan. 893, § 1. § 2..

▲ do góry

V. Szafarz bierzmowania

1312   Pierwotnym szafarzem (minister originarius) bierzmowania jest biskup¹²⁴Por. Sobór Watykański II, konst. Lumen gentium, 26.. Na Wschodzie jest nim zazwyczaj kapłan, który chrzci, a następnie udziela 1233 bierzmowania podczas jednej i tej samej celebracji. Czyni to jednak przy użyciu krzyżma świętego poświęconego przez patriarchę lub biskupa, co wyraża jedność apostolską Kościoła, z którym więź zostaje umocniona przez sakrament bierzmowania. W Kościele łacińskim stosuje się te same zasady przy chrzcie dorosłych lub wówczas, gdy przyjmuje się do pełnej jedności z Kościołem kogoś ochrzczonego w innej wspólnocie chrześcijańskiej, kto nie przyjął ważnie sakramentu bierzmowania¹²⁵Por. KPK, kan. 883, § 2..

1313   W obrządku łacińskim zwyczajnym szafarzem bierzmowania jest biskup¹²⁶Por. KPK, kan. 882.. Chociaż biskup – w razie konieczności – może dać kapłanowi pozwolnie 1290 na udzielenie tego sakramentu¹²⁷KPK, kan. 884, § 1., powinien udzielać go raczej sam, ponieważ właśnie z tego powodu celebracja bierzmowania została oddzielona w czasie od chrztu. Biskupi są następcami Apostołów; otrzymali pełnię sakramentu święceń. Udzielanie przez nich sakramentu bierzmowania wyraźnie oznacza, że jednym z jego skutków jest ściślejsze zjednoczenie bierzmowanych z Kościołem, z jego apostolskimi 1285 początkami i jego posłaniem świadczenia o Chrystusie.

1314   Jeśli jakiś chrześcijanin znajduje się w niebezpieczeństwie śmierci, każdy 1307 kapłan może udzielić mu bierzmowania¹²⁸Por. KPK, kan. 883, § 3.. Kościół chce bowiem, by żadne z jego dzieci, nawet najmniejsze, nie odchodziło z tego świata nie ubogacone Duchem Świętym i darem pełni Chrystusa.

▲ do góry

W skrócie

1315   „Kiedy Apostołowie w Jerozolimie dowiedzieli się, że Samaria przyjęła słowo Boże, wysłali do niej Piotra i Jana, którzy przyszli i modlili się za nich, aby mogli otrzymać Ducha Świętego. Bo na żadnego z nich jeszcze nie zstąpił. Byli jedynie ochrzczeni w imię Pana Jezusa. Wtedy więc wkładali Apostołowie na nich ręce, a oni otrzymywali Ducha Świętego” (Dz 8,14-17).

1316   Bierzmowanie udoskonala łaskę chrztu; jest ono sakramentem, który daje Ducha Świętego, aby głębiej zakorzenić nas w synostwie Bożym, ściślej wszczepić w Chrystusa, umocnić naszą więź z Kościołem, włączyć nas bardziej do jego posłania i pomóc w świadczeniu o wierze chrześcijańskiej słowem, któremu towarzyszą czyny.

1317   Bierzmowanie podobnie jak chrzest wyciska w duszy chrześcijanina duchowe znamię, czyli niezatarty charakter. Dlatego ten sakrament można przyjąć tylko raz w życiu.

1318   Na Wschodzie sakramentu bierzmowania udziela się bezpośrednio po chrzcie, a po nim następuje uczestnictwo w Eucharystii. Ta tradycja uwypukla jedność trzech sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego. W Kościele łacińskim udziela się bierzmowania po osiągnięciu „wieku używania rozumu”. Jego udzielanie jest zazwyczaj zarezerwowane dla biskupa, aby wskazać w ten sposób, że bierzmowanie umacnia więź z Kościołem.

1319   Kandydat do bierzmowania, który osiągnął wiek używania rozumu, powinien złożyć wyznanie wiary, być w stanie łaski i mieć intencję przyjęcia tego sakramentu. Powinien też być przygotowany do podjęcia zadania ucznia i świadka Chrystusa we wspólnocie Kościoła oraz w sprawach doczesnych.

1320   Istotnym obrzędem bierzmowania jest namaszczenie krzyżmem świętym czoła ochrzczonego (na Wschodzie także innych części ciała) wraz z włożeniem ręki szafarza i słowami: „Accipe signaculum doni Spiritus Sancti” – „Przyjmij znamię daru Ducha Świętego” w obrządku rzymskim, a w obrządku bizantyjskim: „Pieczęć daru Ducha Świętego”.

1321   Jeśli bierzmowanie nie jest celebrowane razem z sakramentem chrztu, jego więź z chrztem zostaje wyrażona między innymi przez odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych. Celebracja bierzmowania podczas Eucharystii sprzyja podkreśleniu jedności sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego.

▲ do góry

Spis treści:

1. Sprawowanie bierzmowania

2. Szafarz bierzmowania

3. Przyjmujący bierzmowanie

4. Świadkowie

5. Stwierdzenie i zapisanie bierzmowania

Tytuł I

SAKRAMENT BIERZMOWANIA

Kan. 879 - Sakrament bierzmowania; który wyciska charakter i przez który ochrzczeni, postępując na drodze chrześcijańskiego wtajemniczenia, są ubogacani darem Ducha Świętego i doskonalej łączą się z Kościołem, umacnia ich i ściślej zobowiązuje, by słowem i czynem byli świadkami Chrystusa oraz szerzyli wiarę i jej bronili:

Rozdział I

SPRAWOWANIE BIERZMOWANIA

Kan. 880 - § 1. Sakrament bierzmowania jest udzielany przez namaszczenie krzyżmem na czole, którego dokonuje się przez nałożenie ręki i wypowiedzenie słów przepisanych w zatwierdzonych księgach liturgicznych.

§ 2. Krzyżmo używane w sakramencie bierzmowania powinno być konsekrowane przez biskupa, chociażby sakramentu udzielał prezbiter.

Kan. 881 - Jest wskazane, aby sakrament bierzmowania był sprawowany w kościele i to podczas Mszy świętej. Jednakże dla słusznej i uzasadnionej przyczyny może być udzielany poza Mszą świętą i w jakimkolwiek odpowiednim miejscu.

▲ do góry

Rozdział II

SZAFARZ BIERZMOWANIA

Kan. 882 - Zwyczajnym szafarzem sakramentu bierzmowania jest biskup. Ważnie udziela tego sakramentu również prezbiter posiadający taką władzę na podstawie powszechnego prawa lub szczególnego udzielenia ze strony kompetentnej władzy.

Kan. 883 - Na mocy samego prawa władzę udzielania bierzmowania posiadają:

1⁰ w granicach swego terytorium ci, którzy w prawie są zrównani z biskupem diecezjalnym;

2⁰ w odniesieniu do danej osoba prezbiter, który - na mocy urzędu lub zlecenia biskupa diecezjalnego - udziela chrztu temu, kto przestał być dzieckiem albo osobę już ochrzczoną dopuszcza do pełnej wspólnoty z Kościołem katolickim;

3⁰ w odniesieniu do osób znajdujących się w niebezpieczeństwie śmierci - proboszcz, a nawet każdy prezbiter.

Kan. 884 - § 1. Biskup diecezjalny powinien udzielać bierzmowania osobiście albo zatroszczyć się o to, by go udzielił inny biskup. Jeśli tego domaga się konieczność, może jednemu lub kilku określonym prezbiterom udzielić uprawnienia do sprawowania tego sakramentu.

§ 2. Z ważnej przyczyny biskup oraz prezbiter, który na mocy prawa lub szczególnego udzielania kompetentnej władzy otrzymał upoważnienie do bierzmowania, może w poszczególnych przypadkach dobrać sobie prezbiterów, aby razem z nim udzielali tego sakramentu.

Kan. 885 - § 1. Biskup diecezjalny jest obowiązany troszczyć się, aby sakrament bierzmowania był udzielony podwładnym, którzy o to proszą należycie i rozumnie.

§ 2. Prezbiter, który posiada to uprawnienie, powinien z niego korzystać w odniesieniu do tych, na korzyść których zostało mu udzielone.

Kan. 886 - § 1. Biskup w swojej diecezji może zgodnie z prawem udzielać sakramentu bierzmowania także obcym wiernym, chyba że sprzeciwia się temu wyraźny zakaz ich własnego ordynariusza.

§ 2. Biskup, by mógł godziwie udzielać bierzmowania w obcej diecezji, potrzebuje przynajmniej rozumnie domniemanego zezwolenia biskupa diecezjalnego, chyba że chodzi o jego podwładnych.

Kan. 887 - Prezbiter posiadający uprawnienie do bierzmowania, na wyznaczonym mu terytorium godziwie udziela tego sakramentu także obcym, chyba że stoi temu na przeszkodzie zakaz ich własnego ordynariusza. Natomiast na obcym terytorium nie może ważnie bierzmować, z zachowaniem jednak przepisu Kan. 883, n. 3

Kan. 888 - Szafarze mogą udzielać bierzmowania również w miejscach wyjętych, gdy leżą na terytorium, na którym wolno im bierzmować.

▲ do góry

Rozdział III

PRZYJMUJĄCY BIERZMOWANIE

Kan. 889 - § 1. Zdatnym do przyjęcia bierzmowania jest każdy i tylko ten, kto został ochrzczony, a nie był jeszcze bierzmowany.

§ 2. Poza niebezpieczeństwem śmierci, mający używanie rozumu wtedy godziwie przyjmuje bierzmowanie, gdy jest odpowiednio pouczony, właściwie dysponowany i może odnowić przyrzeczenia chrzcielne.

Kan. 890 - Wierni są obowiązani przyjąć ten sakrament w odpowiednim czasie. Rodzice, duszpasterze, zwłaszcza proboszczowie mają troszczyć się, żeby wierni zostali właściwie przygotowani do jego przyjęcia i w odpowiednim czasie do niego przystąpili.

Kan. 891 - Sakrament bierzmowania wierni powinni przyjmować w pobliżu wieku rozeznania, chyba że Konferencja Episkopatu określiła inny wiek, albo istnieje niebezpieczeństwo śmierci, lub zdaniem szafarza co innego doradza poważna przyczyna.

▲ do góry

Rozdział IV

ŚWIADKOWIE

Kan. 892 - Wedle możności bierzmowanemu powinien towarzyszyć świadek, który ma troszczyć się, ażeby bierzmowany postępował jako prawdziwy świadek Chrystusa i wiernie wypełniał obowiązki związane z tym sakramentem.

Kan. 893 - § 1. Ten może spełniać zadanie świadka, kto wypełnia warunki określone w kan. 874.

§ 2. Wypada, aby świadkiem był ktoś z chrzestnych bierzmowanego.

▲ do góry

Rozdział V

STWIERDZENIE I ZAPISANIE BIERZMOWANIA

Kan. 894 - Co do udowodnienia udzielonego bierzmowania, należy zachować przepisy Kan. 876.

Kan. 895 - Nazwiska bierzmowanych należy zapisać w księdze bierzmowanych, przechowywanej w kurii diecezjalnej albo, gdzie tak zarządzi Konferencja Episkopatu lub biskup diecezjalny, w archiwum parafialnym, czyniąc wzmiankę o szafarzu, rodzicach i świadkach, miejscu i dacie. O udzielonym bierzmowaniu proboszcz powinien zawiadomić proboszcza miejsca chrztu, aby mógł dokonać adnotacji zgodnie z postanowieniem Kan. 535, § 2.

Kan. 896 - Jeśli miejscowy proboszcz był nieobecny, szafarz ma obowiązek osobiście lub przez innego powiadomić go jak najszybciej o udzieleniu bierzmowania.

▲ do góry

Spis treści:

A. Sakrament bierzmowania

B. Wprowadzenie teologiczne i pastoralne

1. Godność bierzmowania

2. Obowiązki i czynności przy sprawowaniu bierzmowania

3. Udzielanie sakramentu

4. Adaptacje których można dokonać w obrzędach bierzmowania

5. Przygotowania

C. Konstytucja Apostolska o sakramencie bierzmowania

Sakrament bierzmowania

ks. Michał Kaszowski

Przez sakrament chrztu zostaliśmy odrodzeni wewnętrznie, uświęceni, obmyci z grzechu pierworodnego. Staliśmy się dziećmi Bożymi, zjednoczonymi z Chrystusem i Jego Mistycznym Ciałem-Kościołem. Przez chrzest mamy udział w prorockiej, kapłańskiej i pasterskiej funkcji Zbawiciela. Przez sakrament bierzmowania natomiast Chrystus obdarza nas licznymi łaskami i powołuje do aktywnego budowania Kościoła.

 

1. Dlaczego sakrament bierzmowania nazywa się także sakramentem wylania Ducha Świętego? Dz 8,14-17

Zgromadzeni w wieczerniku apostołowie otrzymali w darze obiecanego Ducha Świętego. Duch ten napełnił ich odwagą, dlatego też z wielką gorliwością oddali się pracy apostolskiej. Według Dziejów Apostolskich kiedy apostołowie wkładali na ochrzczonych ręce, ci także otrzymywali Ducha Świętego (por. Dz 8,14-17). Podobnie dzieje się, gdy ktoś przyjmuje sakrament bierzmowania: otrzymuje moc Ducha Świętego, pogłębia się w nim życie Boże, naznaczony zostaje charakterem sakramentalnym, upodabnia się jeszcze bardziej niż przez chrzest do Chrystusa Arcykapłana, Proroka i Pasterza, aby w zjednoczeniu z Nim budować Kościół, Jego Mistyczne Ciało, i tym samym rozszerzać królestwo Boże na ziemi.

Również w sakramencie chrztu udzielany jest Duch Święty, który zamieszkuje w ochrzczonym jak w świątyni, jednak oddziaływuje na niego nieco inaczej niż w sakramencie bierzmowania. W pierwszym bowiem sakramencie odradza On człowieka, usynawia, usprawiedliwia, oczyszcza z grzechu pierworodnego oraz z grzechów osobistych, w drugim zaś, pogłębia łaski otrzymane w sakramencie chrztu, np. łaskę uświęcającą, wiarę, miłość, a także obdarza mocą, aby skutecznie budować Kościół przez pracę apostolską.

 

2. Jakie znaczenie dla naszego zaangażowania się w życie Kościoła ma Duch Święty udzielany w sakramencie bierzmowania? Dz 4,1-22

Udzielany nam przez zmartwychwstałego Chrystusa w sakramencie bierzmowania Duch Święty, nie tylko uświęca nas wewnętrznie, ale ponadto napełnia mocą, abyśmy - jak pierwsi uczniowie Jezusa - działali apostolsko w świecie, przyczyniając się do rozszerzania Kościoła. Apostołowie Chrystusa, napełnieni Jego Duchem, z wielką odwagą głosili Ewangelię, nie zważając na grożące im niebezpieczeństwa, więzienie, kary, chłostę, a nawet śmierć. Duch Święty pomaga przezwyciężyć uczucie strachu i szerzyć z odwagą naukę Chrystusa. Swej mocy udziela On nam w sakramencie chrztu, a przede wszystkim - w sakramencie bierzmowania. Otrzymanej od Ducha Chrystusowego mocy nikt nie powinien w sobie tłumić. Kiedy mamy wypełnić jakieś ważne zadanie, powinniśmy prosić Ducha Świętego o pomoc, o siłę i odwagę.

 

3. Dlaczego sakrament bierzmowania przyjmuje się tylko raz w życiu?

Nawet jeśli ktoś przyjął sakrament bierzmowania niegodnie, czyli w stanie grzechu śmiertelnego, nie udziela się mu go po raz drugi, gdyż — podobnie jak chrzest i kapłaństwo — wyciska on na duszy niezatarte znamię, nazywane charakterem sakramentalnym. Jest więc ważnie przyjętym sakramentem. Przez ten charakter człowiek w szczególny sposób uczestniczy w kapłańskiej, prorockiej i pasterskiej posłudze Chrystusa, jednoczy się ze wspólnotą Kościoła, a równocześnie zobowiązany jest do oddawania Bogu czci. Sakrament bierzmowania zobowiązuje wiernych do aktywnego budowania Kościoła przez głoszenie Ewangelii oraz pracę apostolską, przez udział w sakramentach, a szczególnie w Eucharystii. Sakrament bierzmowania, przyjęty w stanie grzechu śmiertelnego, jest ważny, jednak nie powoduje wzrostu łaski uświęcającej, czyli życia Bożego.

 

Podsumowanie

Przez sakrament bierzmowania wierni jeszcze ściślej wiążą się z Kościołem, otrzymują szczególną moc Ducha Świętego i zobowiązani są, jako świadkowie Chrystusa, do szerzenia wiary zarówno słowem, jak i uczynkiem oraz do bronienia jej (por. KK 11). Sakrament ten wiąże z Kościołem, ponieważ zespala i upodabnia do Chrystusa. Wierzący, wcieleni i upodobnieni do Jezusa przez chrzest, bierzmowanie i Eucharystię, zobowiązani są do rozszerzania i rozwijania Jego Ciała - Kościoła, aby jak najprędzej doprowadzić je do pełni (por. DM 36). Bardzo duże znaczenie dla zbawiania świata ma dawanie świadectwa swoim życiem. Wszyscy wyznawcy Chrystusa, "gdziekolwiek się znajdują, są zobowiązani tak ukazywać świadectwem słowa i przykładem życia nowego człowieka, przyobleczonego przez chrzest i działanie Ducha Świętego, który umocnił ich w sakramencie bierzmowania, aby inni widząc ich dobre czyny, chwalili Ojca i pełniej pojęli prawdziwy sens życia ludzkiego i powszechną więź wspólnoty ludzkiej” (DM 11).

▲ do góry

Wprowadzenie teologiczne i pastoralne

I. Godność bierzmowania

1. Ochrzczeni przechodzą dalszy etap chrześcijańskiego wtajemniczenia przez sakrament bierzmowania. W nim otrzymują Ducha Świętego, który w dzień Pięćdziesiątnicy został zesłany przez Pana na Apostołów.

2. Przez dar Ducha Świętego wierni zostają bardziej upodobnieni do Chrystusa i umocnieni, aby składali Mu świadectwo i budowali Jego Ciało w wierze i miłości. Ich dusze otrzymują niezniszczalny charakter, czyli znamię Pańskie, tak że nie można powtarzać sakramentu bierzmowania.

▲ do góry

II. Obowiązki i czynności przy sprawowaniu bierzmowania

3. Przygotowanie ochrzczonych do przyjęcia sakramentu bierzmowania należy przede wszystkim do Ludu Bożego. Natomiast duszpasterze powinni troszczyć się, aby wszyscy ochrzczeni otrzymali pełne wtajemniczenie chrześcijańskie i zostali starannie przygotowani do bierzmowania.

Dorosłym katechumenom, którzy bezpośrednio po chrzcie mają przyjmować bierzmowanie, pomaga społeczność chrześcijańska, a przede wszystkim otrzymują oni przygotowanie w czasie katechumenatu, w czym współdziałają katecheci, rodzice chrzestni i członkowie miejscowego Kościoła przez katechezę i wspólne obrzędy. Sposób odbywania katechumenatu należy odpowiednio dostosować do przygotowania tych chrześcijan, którzy zostali ochrzczeni w dzieciństwie, a dopiero w wieku dojrzałym przystępują do bierzmowania.

Obowiązkiem chrześcijańskich rodziców jest troska o przygotowanie dzieci do życia sakramentalnego przez formowanie w nich ducha wiary i stopniowe jego umacnianie oraz przez bezpośrednie przygotowanie do owocnego przyjęcia sakramentów bierzmowania i Eucharystii, w czym korzystają z pomocy tych instytucji, które zajmują się katechizacją. Ta rola rodziców zaznacza się także przez ich czynny udział w obrzędach sakramentów.

4. Należy dbać o to, aby obrzędy miały charakter świąteczny i uroczysty ze względu na ich znaczenie dla Kościoła miejscowego. Osiąga się to przede wszystkim przez wspólny udział wszystkich kandydatów w obrzędach. Na tę uroczystość należy zaprosić cały Lud Boży, którego przedstawicielami są rodziny bierzmowanych i członkowie miejscowej wspólnoty. Lud Boży powinien ukazać swoją wiarę przez owoce, jakie zdziałał w nim Duch Święty.

5. Poszczególnym bierzmowanym zwykle towarzyszy świadek, który przygotowuje ich do przyjęcia sakramentu, przedstawia szafarzowi bierzmowania do namaszczenia krzyżmem, a potem pomaga w wiernym wypełnianiu przyrzeczeń złożonych na chrzcie, zgodnie z natchnieniami Ducha Świętego, którego otrzymali.

Ze względu na współczesne warunki pastoralne wypada, aby chrzestny, jeżeli może być obecny, był także świadkiem bierzmowania. W ten sposób jaśniej zaznacza się związek między chrztem a bierzmowaniem, a funkcje i obowiązki chrzestnego mogą być spełnione w sposób bardziej skuteczny. Nie wyklucza się jednak możliwości wybrania osobnego świadka bierzmowania. Także rodzice mogą osobiście przedstawiać swoje dzieci do bierzmowania. Ordynariusz miejscowy, zważywszy okoliczności czasu i miejsca, powinien ustalić, jaki sposób postępowania należy zachować w jego diecezji.

6. Duszpasterze niech troszczą się o to, aby świadek bierzmowania, wybrany przez kandydata lub przez jego rodzinę, był duchowo przygotowany do tej funkcji oraz odznaczał się następującymi przymiotami:

a) był wystarczająco dojrzały do spełniania tego zadania;

b) należał do Kościoła katolickiego i przyjął trzy sakramenty wtajemniczenia: chrzest, bierzmowanie i Eucharystię;

c) nie był wykluczony przez prawo od spełniania czynności świadka bierzmowania.

7. Zwyczajnym szafarzem sakramentu bierzmowania jest biskup. Zwykle on sam udziela tego sakramentu, aby wyraźniej występował jego związek z pierwszym zstąpieniem Ducha Świętego w dniu Pięćdziesiątnicy, kiedy to Apostołowie napełnieni Duchem Świętym sami przekazywali Go wiernym przez włożenie rąk. Otrzymanie Ducha Świętego przez posługę biskupa wskazuje również na ściślejszą więź, jaka łączy bierzmowanych z Kościołem, oraz na otrzymane polecenie dawania Chrystusowi świadectwa wśród ludzi.

Oprócz biskupa z samego prawa mają władzę bierzmowania:

a) prałat terytorialny i opat terytorialny, wikariusz apostolski i prefekt apostolski, administrator apostolski i administrator diecezjalny w granicach swojego terytorium i w czasie trwania urzędu;

b) w odniesieniu do danej osoby, kapłan, który na mocy urzędu lub zlecenia biskupa diecezjalnego udziela chrztu temu, kto przestał być dzieckiem, albo osobę już ochrzczoną dopuszcza do pełnej wspólnoty z Kościołem katolickim;

c) w odniesieniu do osób znajdujących się w niebezpieczeństwie śmierci, proboszcz, a nawet każdy kapłan.

8. Biskup diecezjalny powinien udzielać bierzmowania osobiście albo zatroszczyć się o to, by sakramentu udzielił inny biskup; jeżeli wymaga tego konieczność, może jednemu lub kilku wyznaczonym kapłanom udzielić uprawnienia do sprawowania tego sakramentu.

Z ważnej przyczyny, jak to się zdarza z powodu wielkiej liczby kandydatów do bierzmowania, biskup oraz kapłan, który na mocy prawa albo szczególnego pozwolenia kompetentnej władzy otrzymał upoważnienie do bierzmowania, może w poszczególnych wypadkach dobrać sobie kapłanów, aby razem z nim udzielali tego sakramentu.

Radzi się zaprosić kapłanów, którzy:

a) albo pełnią specjalny urząd lub zadanie w diecezji, a mianowicie są wikariuszami generalnymi albo biskupimi, albo dziekanami;

b) albo są proboszczami miejscowości, w których udziela się bierzmowania, proboszczami miejscowości, do których należą kandydaci do bierzmowania, lub kapłanami, którzy włożyli specjalny trud w katechetyczne przygotowanie kandydatów do bierzmowania.

▲ do góry

III. Udzielanie sakramentu

9. Sakramentu bierzmowania udziela się przez namaszczenie krzyżmem na czole, którego dokonuje się wkładając rękę na głowę i przez słowa: "Przyjmij znamię Daru Ducha Świętego".

Włożenie rąk, którego dokonuje się nad bierzmowanymi z modlitwą: "Boże wszechmogący", nie jest konieczne do ważnego udzielenia sakramentu, ma jednak wielkie znaczenie dla całości obrzędu i pełniejszego zrozumienia sakramentu.

Kapłani, którzy niekiedy towarzyszą głównemu szafarzowi w udzielaniu sakramentu, razem z nim wyciągają ręce nad wszystkimi kandydatami, nic jednak nie mówiąc.

Cały obrzęd ma podwójne znaczenie. Włożenie rąk na przystępujących do bierzmowania, wykonane przez biskupa i kapłanów koncelebrujących, wyraża biblijny gest, przez który wzywa się daru Ducha Świętego, w sposób doskonale dostosowany do zrozumienia ludu chrześcijańskiego. Namaszczenie krzyżmem i słowa, jakie mu towarzyszą, wyrażają skutki daru Ducha Świętego. Przez namaszczenie wonnym olejem ręką biskupa ochrzczony otrzymuje niezniszczalny charakter, znamię Pańskie, razem z darem Ducha Świętego, który doskonalej upodabnia go do Chrystusa i udziela mu łaski rozszerzania wśród ludzi "dobrej woni" (por. 2 Kor 2, 14).

10. Biskup konsekruje święte krzyżmo we Mszy, którą odprawia w tym celu zwykle w Wielki Czwartek.

11. Dorosłych katechumenów oraz dzieci, które otrzymują chrzest w wieku nauczania katechizmu, bezpośrednio po chrzcie dopuszcza się zwykle do bierzmowania i Eucharystii.

Jeżeli to nie jest możliwe, otrzymują bierzmowanie w czasie innej wspólnej uroczystości (por. nr 4). Podobnie dorośli, ochrzczeni w dzieciństwie, po odpowiednim uprzednim przygotowaniu otrzymują bierzmowanie i Eucharystię w czasie wspólnej uroczystości.

W Kościele łacińskim bierzmowanie dzieci odkłada się zwykle mniej więcej do siódmego roku życia. Z powodów duszpasterskich, a przede wszystkim, aby głębiej wpoić wiernym pełne posłuszeństwo Chrystusowi i nauczyć ich dawania zdecydowanego świadectwa, Konferencje Episkopatu mogą ustalić wiek, jaki wyda im się odpowiedniejszy, tak aby ten sakrament był udzielany w dojrzalszym wieku, po odpowiednim przygotowaniu. Należy jednak przedsięwziąć środki ostrożności, aby w razie niebezpieczeństwa śmierci a/bo poważnych trudności innego rodzaju, dzieci otrzymały bierzmowanie nawet przed dojściem do używania rozumu i nie zostały pozbawione łaski sakramentalnej.

12. Kandydat do bierzmowania powinien być ochrzczony i znajdować się w stanie łaski. Ponadto, jeżeli ma używanie rozumu, powinien być odpowiednio pouczony i przygotowany do odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych.

Konferencje Episkopatu mają obowiązek określić program duszpasterski, by kandydaci, zwłaszcza dzieci, zostali dobrze przygotowani do bierzmowania.

W stosunku do dorosłych należy odpowiednio dostosować zasady, jakie obowiązują w poszczególnych diecezjach przy dopuszczaniu katechumenów do chrztu i Eucharystii. Należy zatroszczyć się o to, aby bierzmowanie poprzedziła odpowiednia katecheza, a obcowanie kandydatów ze społecznością chrześcijańską i poszczególnymi wiernymi stanowiło dla nich skuteczną i wystarczającą pomoc w formacji do dawania świadectwa życiem chrześcijańskim i do wykonywania apostolatu. Ponadto ich pragnienie uczestniczenia w Eucharystii powinno być prawdziwe (por. Chrześcijańskie wtajemniczenie dorosłych, "Wprowadzenie teologiczne i pastoralne", nr 19).

Przygotowanie dorosłego chrześcijanina do bierzmowania zbiega się niekiedy z przygotowaniem do małżeństwa. Jeżeli w takim wypadku przewiduje się, że nie można będzie spełnić warunków do owocnego przyjęcia bierzmowania, ordynariusz miejscowy osądzi, czy nie byłoby lepiej odłożyć je na czas po zawarciu małżeństwa.

Jeżeli bierzmowania udziela się wiernemu mającemu używanie rozumu i znajdującemu się w niebezpieczeństwie śmierci, w miarę możności należy poprzedzić je przygotowaniem duchowym, dostosowanym do sytuacji.

13. Bierzmowania udziela się zwykle w czasie Mszy św., aby jaśniej ukazał się ścisły związek tego sakramentu z całym wtajemniczeniem chrześcijańskim, które osiąga szczyt w przyjęciu Ciała i Krwi Chrystusa. Dlatego właśnie bierzmowani uczestniczą w Eucharystii, przez którą ich wtajemniczenie chrześcijańskie zostaje dopełnione.

Jeżeli bierzmowanie mają otrzymać dzieci, które jeszcze nie przyjęły Najświętszej Eucharystii i w czasie tej czynności liturgicznej nie mają być dopuszczone do pierwszej Komunii, albo jeżeli przemawiają za tym szczególne okoliczności, należy udzielać bierzmowania poza Mszą. Ilekroć udziela się bierzmowania poza Mszą, powinna je poprzedzać liturgia słowa Bożego.

Gdy bierzmowania udziela się w czasie Mszy, wypada, aby szafarz bierzmowania sam ją celebrował, a nawet koncelebrował, zwłaszcza z kapłanami, którzy razem z nim udzielają sakramentu.

Jeżeli Mszę odprawia inny kapłan, wypada, aby biskup przewodniczył liturgii słowa, spełniając to wszystko, co zwykle należy do celebransa i na końcu Mszy udzielił błogosławieństwa.

Należy przykładać wielką wagę do należytego odprawiania liturgii słowa Bożego, od której zaczynają się obrzędy bierzmowania. Albowiem ze słuchania słowa Bożego wypływa różnorakie działanie Ducha Świętego na Kościół i na każdego z ochrzczonych kandydatów do bierzmowania, a przez nie okazuje się wola Boża w życiu chrześcijanina.

Doniosłe znaczenie ma również odmówienie Modlitwy Pańskiej przez bierzmowanych razem z ludem albo we Mszy przed Komunią, albo poza Mszą przed błogosławieństwem, ponieważ sam Duch Święty modli się w nas, a chrześcijanin w Duchu mówi: "Abba, Ojcze".

14. Nazwiska bierzmowanych należy zapisać w księdze bierzmowanych przechowywanej w Kurii diecezjalnej, albo, gdzie tak poleci Konferencja Episkopatu lub biskup diecezjalny, w archiwum parafialnym, czyniąc wzmiankę o szafarzu, rodzicach i świadkach, miejscu i dacie. Proboszcz powinien zawiadomić proboszcza miejsca chrztu o udzielonym bierzmowaniu, aby dokonał adnotacji zgodnie z prawem.

15. Jeżeli miejscowy proboszcz był nieobecny, szafarz ma obowiązek osobiście lub przez inną osobę powiadomić go jak najszybciej o udzieleniu bierzmowania.

▲ do góry

IV. Adaptacje których można dokonać w obrzędach bierzmowania

16. Na podstawie Konstytucji o liturgii świętej (art. 63 b) do Konferencji Episkopatu należy przygotowanie w krajowych rytuałach rozdziału o bierzmowaniu odpowiadającego niniejszemu rozdziałowi Pontyfikału Rzymskiego i dostosowanego do potrzeb poszczególnych krajów. Po zbadaniu takiego rytuału przez Stolicę Apostolską można go będzie używać na terenach, dla których jest przeznaczony.

17. Konferencja Episkopatu, wziąwszy pod uwagę warunki miejscowe, charakter i tradycje różnych ludów, rozważy, czy byłoby właściwe:

a) adaptować formuły, w których odnawia się przyrzeczenia chrzcielne i wyznanie wiary, czy to idąc za tekstem zawartym w obrzędach chrztu, czy też zmieniając te formuły w ten sposób, aby lepiej odpowiadały sytuacji bierzmowanych;

b) wprowadzić inny sposób udzielania pokoju przez szafarza po namaszczeniu czy to każdemu z bierzmowanych, czy też wszystkim razem.

18. W poszczególnych wypadkach, uwzględniając sytuację bierzmowanych, szafarz może wprowadzić do obrzędów pewne pouczenia i odpowiednio zmienić już istniejące, np. nadając im formę rozmowy, zwłaszcza z dziećmi itd.

Gdy na podstawie prawa powszechnego albo na podstawie specjalnego indultu Stolicy Apostolskiej bierzmowania udziela szafarz nadzwyczajny, wypada, aby w homilii wspomniał , że właściwym szafarzem tego sakramentu jest biskup, i wyjaśnił, dlaczego także kapłani otrzymują władzę bierzmowania na mocy prawa lub indultu Stolicy Apostolskiej.

▲ do góry

V. Przygotowania

19.Do udzielania bierzmowania należy przygotować:

a) szaty potrzebne do odprawiania Mszy św. dla biskupa i kapłanów, którzy mu pomagają, jeżeli będą z nim koncelebrowali Mszę. Jeżeli Mszę odprawia inny kapłan, wypada, aby szafarz bierzmowania i kapłani, którzy razem z nim udzielają sakramentu, uczestniczyli we Mszy ubrani w szaty przepisane przy udzielaniu bierzmowania, to jest w alby i stuły, ponadto szafarz bierzmowania powinien włożyć kapę; takie same szaty należy włożyć, jeżeli bierzmowania udziela się poza Mszą;

b) krzesła dla biskupa i kapłanów, którzy mu pomagają;

c) naczynie (lub naczynia) ze świętym krzyżmem;

d) Pontyfikat Rzymski albo Rytuał;

e) gdy bierzmowania udziela się w czasie Mszy, wszystko, co jest potrzebne do odprawiania Mszy i do udzielenia Komunii pod obiema postaciami, jeżeli rozdaje się ją w ten sposób;

f) to, co jest potrzebne do umycia rąk po namaszczeniu bierzmowanych.

▲ do góry

Konstytucja Apostolska o sakramencie bierzmowania

Paweł biskup sługa sług Bożych

Na wieczną rzeczy pamiątkę

Przez łaskę Chrystusa ludzie otrzymują udział w Bożej naturze, co w pewnym stopniu przypomina narodzenie się do życia przyrodzonego, jego rozwój i podtrzymywanie. Wierni, odrodzeni przez chrzest, zostają umocnieni przez sakrament bierzmowania i w Eucharystii otrzymują pokarm życia wiecznego. W ten sposób przez sakramenty chrześcijańskiego wtajemniczenia w coraz większym stopniu osiągają skarby życia Bożego i postępują w doskonałej miłości.

Słusznie napisano słowa: "Obmywa się ciało, aby duszę oczyścić ze zmazy, ciało namaszcza się, aby uświęcić duszę, ciało znaczy się krzyżmem, aby umocnić duszę, włożenie rąk ocienia ciało, aby dusza otrzymała duchowe oświecenie, ciało karmi się Ciałem i Krwią Chrystusa, aby dusza nasyciła się Bogiem" Tertullianus, De resurrectione mortuorum, VIII, 3: CCL, 2, p. 931. Sobór Powszechny Watykański II, świadomy swoich zadań, tym sakramentom wtajemniczenia poświęcił szczególną troskę polecając, aby ich obrzędy zostały krytycznie rozpatrzone i bardziej dostosowane do rozumienia wiernych. Ponieważ weszły już w życie obrzędy chrztu dzieci, zredagowane w nowej formie na podstawie uchwały wspomnianego soboru powszechnego i wydane na nasze polecenie, wypada teraz ogłosić obrzędy bierzmowania, aby jasno ukazała się jedność wtajemniczenia chrześcijańskiego.

W ubiegłych latach z wielkim nakładem pracy i badań rozpatrywano sposób, w jaki był udzielany ten sakrament; mianowicie starano się o to, "aby jaśniej uwydatnił się związek tego sakramentu z całym wtajemniczeniem chrześcijańskim" KL71. Związek łączący bierzmowanie z innymi sakramentami wtajemniczenia staje się jaśniejszy nie tylko przez ściślejsze powiązanie ich obrzędów, lecz także przez gest i słowa, którymi udziela się sakramentu bierzmowania. W ten sposób obrzędy i słowa tego sakramentu "jaśniej wyrażają święte tajemnice, których są znakiem, a lud chrześcijański, na ile to możliwe, łatwo je może zrozumieć i uczestniczyć w nich w sposób pełny, czynny i społeczny"; KL21.

W tym celu postanowiliśmy poddać rewizji także to, co należy do samej istoty obrzędu bierzmowania, przez który wierni otrzymują Ducha Świętego jako dar.

Wiadomo z Nowego Testamentu, że Duch Święty towarzyszył Chrystusowi w wypełnianiu urzędu mesjańskiego. Jezus po przyjęciu chrztu od Jana zobaczył Ducha Świętego zstępującego na siebie (por. Mk 1,10), który nad Nim pozostał (por. J 1, 32). Ten Duch Go pobudził, aby wsparty Jego obecnością i pomocą, jawnie rozpoczął działalność mesjańską. Gdy pouczał lud nazaretański, zaznaczył, że powiedzenie Izajasza: "Duch Pański nade mną" odnosi się do Niego (por. Łk 4, 17 -21).

Chrystus obiecał swoim uczniom, że Duch Święty będzie ich wspomagał, aby także wobec prześladowców dawali świadectwo wierze (por. Łk 12, 12). W dzień przed męką obiecał Apostołom, że ześle od Ojca Ducha Prawdy (por. J 15, 26), który pozostanie z nimi na wieki (J 14,16) i będzie im pomagał w składaniu świadectwa o Chrystusie (por. J 15, 26). Wreszcie po swoim zmartwychwstaniu Chrystus obiecał, że wkrótce zstąpi Duch Święty: "Gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami" (Dz 1, 8; por. Łk 24, 49).

Rzeczywiście w święto Pięćdziesiątnicy Duch Święty w cudowny sposób zstąpił na Apostołów zgromadzonych z Maryją, Matką Jezusa, i uczniami. Zostali oni wtedy tak napełnieni Duchem Świętym (Dz 2, 4), że natchnieni Bożą mocą, zwiastowali wielkie dzieła Boże. Piotr uznał Ducha Świętego, który w ten sposób zstąpił na Apostołów, za dar epoki mesjańskiej (por. Dz 2, 17 - 18). Wtedy zostali ochrzczeni ci, którzy uwierzyli w nauczanie Apostołów, i otrzymali dar Ducha Świętego (Dz 2, 38). Od tego czasu Apostołowie wypełniając wolę Chrystusa, przez wkładanie rąk udzielali neofitom daru Ducha Świętego, który uzupełniał łaskę chrztu (por. Dz 8, 15 - 17; 19, 5 nn). Skutkiem tego w Liście do Hebrajczyków między pierwszymi elementami formacji chrześcijańskiej wymienia się naukę o chrztach i wkładaniu rąk (por. Hbr 6, 2). To wkładanie rąk w tradycji katolickiej słusznie uznaje się za początek sakramentu bierzmowania, który uwiecznia w Kościele łaskę Zielonych Świąt.

Stąd staje się jasne znaczenie bierzmowania dla wtajemniczenia chrześcijańskiego, przez które wierni "jako członki żywego Chrystusa zostają wcieleni i upodobnieni do Niego przez chrzest, bierzmowanie i Eucharystię" DM 36.

Na chrzcie neofici otrzymują odpuszczenie grzechów, przybranie za dzieci Boże oraz znamię Chrystusa, przez którego zostają włączeni do Kościoła i stają się uczestnikami kapłaństwa swojego Zbawiciela (por. 1 P 2,5 i 9) KK11. Przez sakrament bierzmowania odrodzeni na chrzcie otrzymują jako niewysłowiony Dar samego Ducha Świętego, który ich umacnia w szczególny sposób Tamże, a naznaczeni znamieniem tego sakramentu "w sposób doskonalszy wiążą się z Kościołem i w ten sposób jeszcze ściślej są zobowiązani, jako prawdziwi świadkowie Chrystusa, do szerzenia i bronienia wiary słowem i uczynkiem" Tamże, por. DM 11.

W końcu bierzmowanie wiąże się z Najświętszą Eucharystią Por. DK 5, ponieważ wierni już ochrzczeni i bierzmowani, włączają się całkowicie w Ciało Chrystusa przez uczestnictwo w Eucharystii Por. tamże.

Udzielenie Daru Ducha Świętego już od starożytnych czasów dokonywało się w Kościele przez różne obrzędy. Przeszły one liczne zmiany na Wschodzie i na Zachodzie, zawsze jednak oznaczały udzielanie Ducha Świętego. W wielu obrządkach wschodnich już w starożytności do udzielania Ducha Świętego służył przede wszystkim obrzęd namaszczania krzyżmem, jeszcze nie oddzielony jasno od chrztu Por. Origenes, De Principiis, I, 3, 2: GCS 22, p. 49 sq.; Comm. in Ep. ad Rom. V, 8: PG 14, 1038; Cyrillus Hierosolymitanus, Catech. XVI, 26; XXI, 1 - 7: PG 33,956,1088 -1093. Tego obrzędu do dzisiaj używa się w wielu Kościołach Wschodnich.

Najstarsze świadectwa o tej części wtajemniczenia chrześcijańskiego, w której później wyraźnie rozpoznano sakrament bierzmowania, znajdujemy na Zachodzie. Po obmyciu wodą chrztu, a przed przyjęciem Eucharystii, nakazywano wykonanie wielu obrzędów, jak namaszczenie, włożenie rąk i naznaczenie Por. Tertullianus, De Baptismo, VII - VIII: CCL 1, p. 282 sq.; B. Botte, La tradi-tion apostoliąue de Saint Hippolyte, Liturgiewissenschaftliche Quellen und Forschungen, 39, Munster in W. 1963, pp. 52 - 54; Ambrosius, De sacramentis, II, 24; III, 2, 8; VI, 2, 9: CSEL 73, pp. 36, 42, 74 - 75; De Mysteriis, VII, 42: CSEL 73, p. 106., o czym świadczą dokumenty liturgiczne Liber Sacramentorum Romanae Aecclesiae Ordinis Anni circuli, ed. L. C. Mohlberg (Rerum Ecclesiasticarum Documenta, Fontes, IV), Roma 1970, p. 75; Das Sacramenta-rium Gregorianumnach dem Aachener Urexemplar, ed. H. Lietzmann (Liturgiegeschichtli-cheQuellen, 3), Munster in W. 1921, p. 53 sq.; Liber Ordinum,ed. M. Ferotin (Monumen-ta Ecclesiae Liturgica, V), Paris 1904, p. 33 sq.; Missale Gallicanum Vetus, ed. L. C. Mohlberg (Rerum Ecclesiasticarum Documenta, Fontes, III), Roma 1958, p. 42; Missale Gothi-cum, ed. L. C. Mohlberg (Rerum Ecclesiasticarum Documenta, Fontes, V), Roma 1961, p. 67; C. Vogel - R. Elzę, Le PonńficalRomano-Germaniąue du dixiśmesiścle, Le Texte, II (Studi e Testi, 227), Citta del Vaticano 1963, p. 109; M. Andrieu, Le Pontifical Romain au Moyen - Age, t. I, Le Pontifical Romain du XII siścle (Studi e Testi, 86), Citta del Vaticano 1938, pp. 247 sq. et 289; t. 2, Le Pontifical de la Curie Romaine au XIII siścle (Studi e Testi, 87), Citta del Vaticano 1940, pp. 452 sq. i liczne świadectwa Ojców Kościoła. Stąd z biegiem wieków wyłoniły się pytania i wątpliwości, jakie elementy na pewno należą do istoty bierzmowania. Wypada wspomnieć niektóre przynajmniej oświadczenia w czasie soborów powszechnych i sformułowania zawarte w dokumentach papieży, które od XIII w. w niemałej mierze przyczyniły się do wyjaśnienia znaczenia namaszczenia krzyżmem, tak jednak, że nie poszło w zapomnienie włożenie rąk.

Nasz poprzednik, Innocenty III, napisał: "Namaszczenie czoła krzyżmem odpowiada włożeniu rąk, które inaczej nazywa się bierzmowaniem, ponieważ przez nie daje się Ducha Świętego do rozwoju i umocnienia" Innocentius III, Ep. "Cum venisset": PL 215, 285. Wyznanie wiary przepisane przez tego Papieża waldensom zawiera słowa: Confirmationem ab episcopo factam, idestimpo-sitionem manuum, sanctam et venerande accipiendam esse censemus: PL 215, 1511.. Innocenty IV, także nasz poprzednik, wspomina, że Apostołowie udzielali Ducha Świętego "przez włożenie rąk, które uobecnia bierzmowanie, czyli namaszczenie krzyżmem czoła" Innocentius IV, Ep. "Sufc catholicaeprofessione", Mansi, Conc. Coli., t. 23, 579. W wyznaniu wiary cesarza Michała Paleologa, odczytanym na Soborze Liońskim II, jest wzmianka o sakramencie bierzmowania, którego "biskupi udzielają przez włożenie rąk, namaszczając ochrzczonych krzyżmem" Mansi, Conc. Coli, t. 24, 71. Dekret dla Ormian, wydany przez Sobór Florencki stwierdza, że materię sakramentu bierzmowania stanowi "krzyżmo sporządzone z oliwy i balsamu" Epistolae Pontificiae ad Concilium Florentinum spectantes, ed. G. Hofmann, Conci-lium Florentinum, vol. I, ser. A., pars II, Roma 1944, p. 128 i po przytoczeniu słów Dziejów Apostolskich o Piotrze i Janie, którzy przez wkładanie rąk udzielali Ducha Świętego (por. Dz 8,17) dodaje: "Zamiast tego włożenia rąk w Kościele udziela się bierzmowania" Tamże, p. 129. Sobór Trydencki chociaż nie zamierzał określić istotnego obrzędu bierzmowania, oznacza go jednak wyłącznie nazwą świętego bierzmowania krzyżmem Concilii Tridentini Actorum pars altera, ed. S. Ehses, Concilium Tridentinum, V, Act. II, Friburgi, 1911, p. 996. Benedykt XIV stwierdził: "Należy powiedzieć to, co jest bezsporne: mianowicie w Kościele łacińskim sakrametnu bierzmowania udziela się używając świętego krzyżma, czyli oleju z oliwek zmieszanego z balsamem i poświęconego przez biskupa, którym szafarz sakramentu robi krzyż na czole przyjmującego, wypowiadając słowa formuły" Ep. "Exauoprimum tempore";, BenedictiXIV... Bullarium,t. III, Prati 1847, p. 320.

Wielu uczonych teologów mając na względzie te deklaracje i tradycje, broniło tezy, że do ważnego udzielania bierzmowania wystarcza samo namaszczenie krzyżmem na czole, któremu towarzyszy włożenie ręki, niemniej w obrzędach Kościoła łacińskiego zawsze było przepisane włożenie rąk na bierzmowanych przed namaszczeniem.

Co do słów obrzędu, którym udzielano Ducha Świętego, należy zauważyć, że już w powstającym Kościele Piotr i Jan, aby dopełnić inicjacji ochrzczonych w Samarii, modlili się za nich, aby otrzymali Ducha Świętego i wtedy włożyli na nich ręce (por. Dz 8, 15 - 17). Na Wschodzie w IV i V wieku w obrzędzie bierzmowania ukazują się pewne ślady słów "znamię Daru Ducha Świętego" Por. Cyrillus Hierosolymitanus, Catech. XVIII, 33: PG 33,1056; Asterius, Episcopus Amasenus, In Parabolom de filio prodigo in "Photii Bibliotheca", Cod. 217: PG 104, 213; Por. także: Epistoła cuiusdam Patriarchae Constantinopolitani ad Martyrium Episcopum Antiochenum: PG 119, 900. Słowa te wkrótce zostały przyjęte przez Kościół konstantynopolitański i jeszcze obecnie są używane przez Kościoły obrządku bizantyńskiego.

Na Zachodzie słowa obrzędu dopełniającego chrzest nie były dokładnie określone aż do wieku dwunastego i trzynastego. Natomiast w Pontyfikale Rzymskim wieku dwunastego pierwszy raz występuje formuła, która później stała się powszechna: "Znaczę cię znakiem krzyża i umacniam cię krzyżmem zbawienia. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. M. Andrieu, Le Pontifical Romain au Moyen - Age, t. 1, Le Pontifical Romain du XIIsiecle (Studi e Testi, 86), Citta del Vaticano 1938, p. 247

Z tego, co przypomnieliśmy, widać, że chociaż inną drogą, jednak zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie, na pierwsze miejsce w czynności bierzmowania wysunęło się namaszczenie krzyżmem, które w pewien sposób uobecnia apostolskie wkładanie rąk. Ponieważ to namaszczenie krzyżmem w sposób odpowiedni oznacza duchowe namaszczenie przez Ducha Świętego, którego udziela się wiernym, chcemy potwierdzić jego istnienie i znaczenie.

Co do słów, jakie wypowiada się przy bierzmowaniu, z należnym szacunkiem rozważyliśmy wartość czcigodnej formuły używanej w Kościele łacińskim; uważamy jednak, że wyżej należy postawić starożytną formułę, właściwą obrządkowi bizantyńskiemu, która wyraża Dar samego Ducha Świętego i wspomina Jego zstąpienie w dzień Pięćdziesiątnicy (por. Dz 2, 1 - 4 i 38). Przyjmujemy zatem tę formułę, oddając ją prawie dosłownie.

Dlatego też, aby odnowienie obrzędów bierzmowania objęło także samą istotę obrzędu sakramentalnego, naszą najwyższą powagą Apostolską postanawiamy, by w przyszłości w Kościele łacińskim zachowano następującą zasadę:

Sakramentu bierzmowania udziela się przez namaszczenie krzyżmem na czole, którego dokonuje się z włożeniem ręki i przez słowa: "Przyjmij znamię Daru Ducha Świętego"; Accipe signaculum doni Spiritus Sancti.

Chociaż włożenie rąk na wybranych, którego dokonuje się z przepisaną modlitwą przed namaszczeniem krzyżmem, nie należy do istoty obrzędu sakramentalnego, trzeba je wysoko cenić, ponieważ należy do całości tego obrzędu i przyczynia się do pełniejszego jego zrozumienia. Jasne jest, że to poprzedzające włożenie rąk różni się od włożenia ręki, jakie łączy się z namaszczeniem krzyżmem na czole.

Po ustanowieniu i wyjaśnieniu wszystkiego, co odnosi się do istoty sakramentalnego obrzędu, powagą apostolską potwierdzamy obrzędy tego sakramentu, odnowione przez Świętą Kongregację Kultu Bożego, w porozumieniu z Świętymi Kongregacjami Doktryny Wiary, Dyscypliny Sakramentów i Ewangelizacji Narodów w zakresie ich kompetencji. Wydanie łacińskie tych obrzędów, zawierające nową formułę, wchodzi w życie natychmiast, gdy się ukaże. Wydania w językach współczesnych, przygotowane przez Konferencje Biskupów i zatwierdzone przez Stolicę Apostolską, wejdą w życie w dniu ustalonym przez te Konferencje. Do końca roku 1972 wolno używać starych obrzędów. Od dnia 1 stycznia 1973 roku wszyscy, których to dotyczy, mają używać tylko nowych obrzędów.

Chcemy, aby nasze postanowienia i przepisy w Kościele łacińskim zachowały moc i skuteczność bez względu na konstytucje i zarządzenia Apostolskie wydane przez naszych poprzedników oraz inne przepisy godne szczególnego wspomnienia.

Dan w Rzymie, u Świętego Piotra, dnia 15 sierpnia w uroczystość Wniebowzięcia NMP w roku 1971, dziewiątym naszego pontyfikatu.

▲ do góry

Papież Paweł VI

Spis treści:

1. Różnymi drogami prowadzi Duch Święty

2. Napełnieni byli Duchem Świętym

3. Wskazania duszpastersko-katechetyczne

1. Wiek kandydatów do sakramentu bierzmowania

2. Czas przygotowania do sakramentu bierzmowania

3. Miejsce przygotowania kandydatów do sakramentu bierzmowania

4. Sposób przygotowania do sakramentu bierzmowania

5. Program rocznego (minimalnego) przygotowania do sakramentu bierzmowania

6. Proponowane tematy spotkań w cyklu jednorocznym:

1. Pierwsze spotkanie – wrzesień

2. Drugie spotkanie – październik

3. Trzecie spotkanie – listopad

4. Czwarte spotkanie – grudzień

5. Piąte spotkanie – styczeń

6. Szóste spotkanie – luty

7. Siódme spotkanie – marzec

8. Ósme spotkanie – kwiecień

9. Dziewiąte spotkanie – maj

10. Dziesiąte spotkanie – czerwiec

11. Jedenaste spotkanie – przed bierzmowaniem

7. Pomoce

Różnymi drogami prowadzi Duch Święty

Homilia Autora z czwartego wieku. (Homilia 18, 7-11)

Wieloma różnymi drogami prowadzi Duch Święty tych, którzy zasłużyli być dziećmi Boga i odrodzić się z Ducha Świętego, tych, których Chrystus wewnętrznie oświeca i umacnia. Sercami ich kieruje delikatnie łaska i duchowy pokój.

Czasem są jakby pogrążeni w smutku i żałobie ze względu na cały rodzaj ludzki; zanoszą błagania za wszystkich ludzi, przepełnieni najczystszą miłością ku ludziom, smucą się aż do łez.

Czasem znowu Duch Święty rozpala ich tak wielką miłością i uniesieniem, iż gdyby to było możliwe, zamknęliby w swym sercu wszystkich ludzi: złych i dobrych.

Czasem w pokorze ducha uniżają się wobec wszystkich i uznają siebie za ostatnich i najniegodniejszych.

Czasem pod wpływem Ducha Świętego trwają w niewypowiedzianej radości.

Czasem są jako mocarz, który przywdziawszy oręż króla i przystępując do bitwy, mężnie walczy z wrogiem i zwycięża. W ten sposób człowiek duchowy przywdziewa niebieski oręż Ducha, walczy z wrogami i zwyciężywszy rzuca ich pod swoje stopy.

Czasem znowu dusza takiego człowieka spoczywa w doskonałej ciszy, skupieniu i pokoju, przeżywa duchową rozkosz, niewypowiedziany pokój i szczęście.

Czasem wskutek daru wiedzy, niewypowiedzianego rozumu i niezgłębionej mądrości Ducha, dostępuje łaski zrozumienia tego, czego żaden język, żadne słowa nie są w stanie wyrazić. Czasem znowu jest jak każdy inny człowiek.

W rozmaity więc sposób łaska działa w ludziach, różnymi drogami prowadzi duszę; umacnia ją zgodnie z wolą Bożą i kształtuje na różny sposób, aby stawić ją niebieskiemu Ojcu nienaruszoną, bez zarzutu i czystą.

Prośmy zatem i my Boga, błagajmy z miłością i mocną nadzieją, aby udzielił nam niebieskiej łaski Ducha Świętego. Niech Duch Święty nami rządzi, niech prowadzi ku wypełnianiu całej woli Bożej, niech nas orzeźwia obfitością swego pokoju, abyśmy dzięki łasce owego kierowania i prowadzenia zasłużyli dostąpić doskonałości pełni Chrystusa według słów Apostoła: „Abyście napełnieni zostali całą pełnością Bożą".

▲ do góry

Napełnieni byli Duchem Świętym

Prawno, 20-04-2008

Bracia i siostry w Chrystusie Panu!

W sobotę nasza młodzież będzie przeżywać swój dzień Zesłania Ducha Świętego. Dlatego dzisiejszą homilię poświęcam tajemnicy obecności Ducha Świętego w życiu Kościoła. Wygłaszałem już ją wcześniej w naszym kościele. Będzie zatem okazja odpowiedzieć sobie na pytanie – jak dużo zapamiętałem?

W historii Dzień Pięćdziesiątnicy stał się momentem zwrotnym w życiu Kościoła.

Historię Apostołów znamy. Ludzie bez wykształcenia, słabi, bojaźliwi. Opuszczają Jezusa w czasie Męki... Nauki Jego nie rozumieją... Ale przychodzi Duch Święty. Jaka zmiana! Już się nie boją. Wychodzą z Wieczernika, na placach publicznych głoszą prawdy najwznioślejsze. Ludzie zachwyceni, bo mówią jednym językiem, a wszyscy ich rozumieją. To Duch Święty mówi przez ich usta. Bo, jak to? Nieuczeni rybacy, a takie mądre prawdy głoszą? Filozofia pogańska milczy. Najwyższa Rada Żydowska nie umie nic powiedzieć. Skąd taka siła i moc prostych rybaków? Pismo św. odpowiada:zostali napełnieni Duchem Świętym. I z tym Duchem Świętym pójdą dalej, aby pełnić wolę Bożą. A tę Wolę Bożą znają: Idźcie i nauczajcie wszystkie narody.Oni idą i uczą. Ktoś każe im milczeć. Oni odpowiadają: Boga więcej słuchać należy niż ludzi.Wtrącają ich do więzienia, prześladują, biją rózgami: Oni cieszą się, że dla imienia Jezusowego mogą zelżywość cierpieć. Idą do różnych prowincji świata, wszędzie uczą, głosząc prawdziwą naukę Chrystusową, wierni aż do śmierci. Piotr i Andrzej giną na krzyżu, Paweł od miecza, Marek włóczony był końmi po bruku, Bartłomiej żywcem piłą rżnięty, wszyscy, aż do św. Jana, giną śmiercią męczeńską. Ani jeden nie zaparł się wiary. Skąd ta moc? Pismo św. odpowiada: Napełnieni byli Duchem Świętym.

Duch Święty nieustannie w krąg przez cały świat mocą swą wieje i dokonuje Swą mocą wręcz niezwykłych rzeczy w życiu człowieka. Jednym z najbardziej pasjonujących zjawisk jest niewątpliwie psychochirurgia, którą spotyka się w Amazonii, Afryce, Indonezji, a także w Brazylii. Jednak nigdy nie występuje w tak sensacyjnej i zadziwiającej formie jak na Filipinach. Amerykański lekarz dr Nelson Decker był świadkiem kilku tysięcy operacji przeprowadzonych przez Tony Agpaoa. Oto urywek jego sprawozdania zamieszczony w jednym czasopism dotyczącym psychiatrii z 1966 r. (Psychic News): Tony Agpaoa trzyma rękę nad brzuchem pacjenta. W powietrzu wykonuje ostry ruch, jakby ciął powietrze, a skóra rozchyla się jak rozcięta nożem. Uzdrawiacz rozchyla skórę i mięśnie. Podczas całego zabiegu pacjent zachowuje pełną świadomość. Nie czuje bólu i przygląda się operacji ze zdziwieniem (...) Agpaoa znajduje owrzodzenie. Przedtem wykazał to samo rentgen (...) Znachor po otwarciu jamy brzusznej wykonuje palcem cięcie w powietrzu, usuwa chorą część jelita, a następnie styka ze sobą oba jego końce, które błyskawicznie się zrastają. Operacja skończona. Agpaoa wpycha trzewia z powrotem do jamy brzusznej i wykonuje nad raną ruchy koliste dłonią. Otwór w brzuchu zrasta się momentalnie, nie pozostawiając nawet blizny.

Uzdrowiciel filipiński zapytany o istotę psychochirurgii odpowiada niezmiennie:To nie ja wykonuję operację, to czyni Duch Święty. Ja robię tylko to, co Duch mi podpowiada. To wszystko czyni Duch Święty.

Słowa uzdrowiciela z Filipin potwierdza Maryja w jednym z miejsc objawień. W 1993 roku wspomina, że jeżeli człowiek przez modlitwę otworzy się na Boga, wtedy Duch Święty zacznie czynić cuda w nim i przez niego. Maryja prosząc nas o gorącą modlitwę mówi: czyńcie to, czym natchnie was Duch Święty. Ja doświadczyłem tego.

Szczególne ślady działania Ducha Świętego możemy rozpoznać tam, gdzie ludzie wyzwalają się z pęt egoizmu, spotykają się ze sobą w miłości, przebaczają, czynią dobro i pomagają sobie, nie oczekując za to zapłaty. A dalej są czyści na duszy i wierzą, bardzo wierzą.

Takim niezwykłym miejscem, gdzie Duch Święty żyje i działa jest Kościół. Kościół, który dla nas jest najcenniejszym skarbem jaki posiadamy, a który jest ciągle tak nam daleki i tak mało nam znany. Dlatego Kościołem nie potrafimy się zachwycić. Kardynał Newman powiedział, że na Kościół można patrzeć jak na witraż. Z zewnątrz dostrzegamy kontury, organizację, ale całego piękna nie widzimy. Trzeba wejść do wnętrza, by dostrzec cudowne, boskie piękno Kościoła.

Tak weszła do Kościoła i trwając w Nim zachwyca się Jego pięknem młoda dziewczyna - Beata. Z wiarą przyjęła Ducha Świętego w sakramencie bierzmowania i cudownie z Nim dalej współpracowała służąc Bogu w Ruchu Światło-Życie. Można było o niej powiedzieć: jest prawdziwą katoliczką, wiarę swą mężnie wyznaje, żyje według jej zasad i razem z innymi pięknie broni swej wiary wśród zbuntowanej młodzieży. Ale kilkanaście lat temu na spotkaniu grupy Odnowy w Duchu Świętym usłyszała podczas modlitwy - jesteś chora na raka. Badania lekarskie potwierdziły te groźne słowa; diagnoza brzmiała - nowotwór złośliwy. Przyjaciele mówią jej - Beata tylko się nie załamuj! Masz dość wiary, aby Bóg cię uzdrowił. Proś gorąco Ducha Świętego! I tak zrobiła, nie załamała się. Została uzdrowiona. Lekarze pełni zdumienia potwierdzili cudowne uzdrowienie. Gorąco modliła się do Ducha Świętego i to Duch Święty ją uleczył. A ona - gotowa była dla Boga życie oddać.

To właśnie tam gdzie jest współpraca człowieka z Duchem Świętym, tam widzimy czasem najpiękniejsze owoce.

I my w sakramencie bierzmowania prawdziwie otrzymaliśmy "pełnię Ducha Świętego". Przeżywając bierzmowanie, możemy stać się świadkami swoistej rewolucji Ducha Świętego w nas. Możemy podobnie jak Beata doświadczyć mocy Ducha Świętego i może to być moment zwrotny w naszym życiu.

Mówimy - przecież wierzymy w Ducha Świętego!

Jeżeli rzeczywiście tak jest, to dlaczego> w naszej wspólnocie jest tak mało osób prawdziwie żyjących dla Boga i innych ludzi? Dlaczego z naszych ust ciągle wychodzą złe słowa pod adresem Kościoła i Jego pasterzy? Dlaczego tylu z nas "odwala" nawet centralną sprawę życia chrześcijańskiego, jaką jest msza św., opuszczając ją z byle powodu, albo uczestnicząc w niej byle jak? Dlaczego trudno jest o jednego chłopca po bierzmowaniu, który podjąłby się zaszczytnej roli czytania słowa Bożego, czyli rolę lektora, albo kantora, który by zaśpiewał Bogu psalm? A jeżeli się zdecyduje, nie przychodzi. Zapytany o powód odpowiada, że nie mógł przyjść, ponieważ nie pozwolili mu rodzice, bo koledzy niby wierzący z niego się śmieją, bo nie miał czasu. Dlaczego nasze parafie przeżywają tak głęboki kryzys religijny wśród młodzieży? Dlaczego tylko narzekamy na sytuację w parafii, gminie, miejscowości czy kraju, a nie podejmujemy stanowczych kroków, aby było lepiej? I wreszcie dlaczego wstydzimy się swojej wiary? Przecież otrzymaliśmy w bierzmowaniu Ducha Świętego! Więc dlaczego?

Otóż sakrament bierzmowania, podobnie jak i inne sakramenty, nie działa automatycznie, nie jest czymś w rodzaju "sezamie otwórz się"; wymaga naszego współdziałania. Bóg bowiem nie działa w nas bez nas, lecz z nami. I dlatego jeżeli jesteśmy wewnętrznie zamknięci, jest wobec nas bezsilny, ponieważ Bóg nas do niczego nie zmusza. Tylko tam, gdzie pozwolimy Mu się prowadzić, gdzie odrzucamy samowolne i samolubne ukierunkowanie swego życia jedynie na zysk i powodzenie, tam, gdzie słuchamy Boga i Jego widzenie świata czynimy naszym - tam może On działać i czynić rzeczy niezwykłe, wręcz zdumiewające.

Niech zatem Duch Święty zstąpi na nas jeszcze raz i odnowi nasze sumienia, naszą wiarę, naszą miłość i naszą nadzieję! Niech przemieni nasze kamienne serca w serca z ciała, abyśmy potrafili szukać wyłącznie woli Bożej.

Duchu Święty przyjdź! Amen.

▲ do góry

Ks. proboszcz

Wskazania duszpastersko-katechetyczne

dotyczące przygotowania do sakramentu bierzmowania na terenie Archidiecezji Lubelskiej. Archidiecezjalna Komisja do Spraw Duszpasterstwa Ogólnego. Wydział do Spraw Wychowania Katolickiego

Wiek kandydatów do sakramentu bierzmowania

Kodeks Prawa Kanonicznego w kan. 889 § 1 stwierdza: "Zdatnym do przyjęcia sakramentu bierzmowania jest każdy i tylko ten, kto został ochrzczony, a nie był bierzmowany”. Zaś w kan. 891 KPK wyjaśnia, że: "Sakrament bierzmowania wierni powinni przyjmować w pobliżu wieku rozeznania, chyba, że Konferencja Episkopatu określiła inny wiek, albo istnieje niebezpieczeństwo śmierci, lub zdaniem szafarza, co innego doradza powyższa przyczyna”.

Zatwierdzone przez Konferencję Episkopatu Polski w Łowiczu (21 czerwca 2001) Polskie Dyrektorium Katechetyczne (PDK) ustala, że "katecheza młodzieży gimnazjalnej wiąże się z (...) przygotowaniem do przyjęcia sakramentu bierzmowania (...), który winien być udzielany młodzieży uczęszczającej do klas trzecich gimnazjów” (107).

▲ do góry

Czas przygotowania do sakramentu bierzmowania

Przygotowanie do sakramentu bierzmowania powinno trwać trzy lata. W okresie początkowym wskazane jest minimum roczne przygotowanie. Rozpoczyna się pod koniec klasy II gimnazjum i trwa przez całą klasę III gimnazjum. Sakrament bierzmowania udzielany jest pod koniec klasy III gimnazjum.

W wyjątkowych sytuacjach, szczególnie w parafiach wiejskich, można zorganizować przygotowanie do sakramentu bierzmowania raz na kilka lat i objąć nim klasę II i III gimnazjum oraz pierwsze klasy szkoły średniej.

▲ do góry

Miejsce przygotowania kandydatów do sakramentu bierzmowania

Katechizm Kościoła Katolickiego wyraźnie wskazuje na parafię jako miejsce przygotowania do tego sakramentu: "Katecheza przed bierzmowaniem powinna także starać się obudzić zmysł przynależności do Kościoła Jezusa Chrystusa, zarówno do Kościoła powszechnego, jak i wspólnoty parafialnej. Na tej ostatniej spoczywa szczególna odpowiedzialność za przygotowanie kandydatów do bierzmowania” (KKK 1309).

Polskie Dyrektorium Katechetyczne przypomina, że: "parafia jest uprzywilejowanym miejscem dla katechezy przygotowującej do przyjmowania sakramentów świętych” (PDK 107).

Zatem właściwym miejscem przygotowania młodzieży do sakramentu bierzmowania jest parafia zamieszkania kandydata, z uwzględnieniem internatów i szkół zamkniętych. Do sakramentu bierzmowania dopuszcza proboszcz z parafii zamieszkania kandydata lub wyznaczony przez niego ksiądz.

Nadzwyczajne przygotowanie do sakramentu bierzmowania poza parafią (np. archikatedra lubelska), dotyczy tylko osób nie objętych katechizacją, czyli powyżej 18 roku życia, za pisemną zgodą proboszcza zamieszkania kandydata.

Katecheta w szkole nie przygotowuje bezpośrednio do sakramentu i nie jest osobą dopuszczającą do sakramentu bierzmowania. W wyjątkowych sytuacjach może to uczynić, ale tylko za wyraźną zgodą proboszcza zamieszkania kandydata. Jednak jednym z warunków dopuszczenia do sakramentu bierzmowania jest opinia katechety kandydata.

▲ do góry

Sposób przygotowania do sakramentu bierzmowania

Biorąc pod uwagę fakt, że na katechezy sakramentalne w parafii będą uczęszczać uczniowie, którzy mają katechezę w szkole, spotkania katechetyczne przy parafii nie mogą być kolejną godziną religii, "nie mogą być powtarzaniem tego, co już zostało zrobione w ramach szkolnej katechezy, ale czymś innym, dopełniającym szkolną katechezę, uwzględniającym mentalność młodych, dającym im poprzez celebrację doświadczyć sacrum, przeżywania, modlitwy, dyskusji, rozmowy, odkrywania im miejsca i zadań w Kościele (por. PDK 107).

▲ do góry

Program rocznego (minimalnego) przygotowania do sakramentu bierzmowania

Przygotowanie do bierzmowania rozpoczyna się pod koniec klasy II gimnazjum. Młodzież tych klas na zorganizowanym spotkaniu (w ramach parafii zamieszkania) w Niedzielę Palmową składa swoje prośby (np. forma podania) o przyjęcie do grona kandydatów do bierzmowania na ręce księdza proboszcza.

Po Niedzieli Palmowej w parafii odbywa się "Spotkanie wstępne” kandydatów do bierzmowania, na którym uroczyście wręcza się im indeksy z programem przygotowania i omawia się propozycje na wakacyjne pogłębienie życia religijnego (np. oaza, pielgrzymka, rekolekcje) oraz zachęca do udziału w katechezie szkolnej, a szczególnie w katechezach sakramentalnych w parafii w nowy roku szkolnym (tj. III klasa gimnazjum). Na tym spotkaniu należy podać termin spotkania wrześniowego. Wskazane jest, aby w tym spotkaniu uczestniczyli także rodzice kandydatów.

W roku szkolnym odbywają się comiesięczne spotkania (np. w pierwszy piątek miesiąca). Mogą być one prowadzone według schematu: Msza św., konferencja, praca w małych grupach. Zgodnie z Polskim Dyrektorium Katechetycznym "osobami odpowiedzialnymi za formację młodzieży przygotowującej się do sakramentu bierzmowania są kapłani, katecheci, animatorzy wywodzący się z kościelnych ruchów młodzieżowych” (PDK 107). Dlatego też w procesie przygotowania kandydatów do bierzmowania powinni brać udział animatorzy i liderzy różnych grup czy organizacji parafialnych. Wskazane jest, aby proboszcz lub delegowany przez niego ksiądz przed każdym spotkaniem z kandydatami do bierzmowania odbył spotkanie z zespołem prowadzącym, celem omówienia spotkania. Konkretne jednak formy pracy duszpasterskiej powinni wypracować miejscowi duszpasterze z uwzględnieniem warunków duszpasterskich swoich parafii.

System przygotowania kandydatów do bierzmowania jest oparty o materiały Wypłyń na głębię. Materiały te składają się z refleksji dla kandydata do bierzmowania i materiałów dla katechety, które stanowią dwie dopełniające się części.

▲ do góry

Proponowane tematy spotkań w cyklu jednorocznym:

Pierwsze spotkanie – wrzesień

Temat: Kim jest człowiek?

Proponowane katechezy: Kim jestem? Dokąd zmierzam? Moja historia. Co jest najważniejsze?

Zadania apostolskie: Odwiedzić chorych.

▲ do góry

 

Drugie spotkanie – październik

Temat: Moja odpowiedzialność za wiarę.

Proponowane katechezy: Rozmawiaj ze mną. W jakiego Boga wierzysz? Na czym buduję.

Zadania apostolskie: Zachęcić młodzież do udziału w nabożeństwach różańcowych.

▲ do góry

 

Trzecie spotkanie – listopad

Temat: Bóg kocha ciebie i ma wobec ciebie wspaniały plan.

Proponowane katechezy: Kim jesteśmy? Nie jest dobrze, żeby mężczyzna był sam. Wartość przyjaźni. W poszukiwaniu miłości. Rodzina – mój dom.

Zadania apostolskie: - Zachęcić młodzież do odwiedzania cmentarza, modlitwy za zmarłych (wytłumaczyć odpusty związane z odwiedzinami cmentarza i modlitwą za zmarłych). – Zaproponować, aby zamówili Mszę św. w intencji zmarłych (dla wielu będzie to pierwszy raz w życiu).

▲ do góry

 

Czwarte spotkanie – grudzień

Kandydaci do bierzmowania biorą udział w rekolekcjach adwentowych w parafii. Wskazane jest aby przynajmniej jedno spotkanie rekolekcyjne było poświecone tylko dla kandydatów do bierzmowania. Należy zorganizować dla nich celebrację pokutną i zachęcić do spowiedzi. W czasie rekolekcji należy wprowadzać kandydatów w życie modlitwy, organizując w poszczególne dni rekolekcji różne formy modlitwy, aby ukazać bogactwo tradycji duchowej Kościoła Katolickiego.

W małych grupach mogą omówić następujące tematy: Czym jest modlitwa? (KKK 2558-2556) -  Jakie są rodzaje modlitwy? (KKK 2623-2643) Jakie są drogi modlitwy? (KKK 2663-2679)

Zadania apostolskie: Przyjść na spotkanie grupy modlitewnej. Poznać grupy, zespoły formacyjne, charytatywne i modlitewne jaki istnieją w parafii. W ramach akcji charytatywnej włączyć młodzież w przygotowanie i roznoszenie paczek świątecznych dla biednych i chorych w parafii.

▲ do góry

 

Piąte spotkanie – styczeń

Temat: Ty w wielkim planie Boga.

Proponowane katechezy: Na horyzoncie. Bóg mnie kocha.

Zadania apostolskie: Włączyć się w przygotowanie liturgii słowa podczas Mszy św. w parafii (komentarze, czytania, śpiew, modlitwa wiernych)

▲ do góry

 

Szóste spotkanie – luty

Temat: Człowiek jest grzeszny i oddalony od Boga.

Proponowane katechezy: Zdradziłem miłość. Wstań i idź. Wystarczy uwierzyć. Jezus ratownik.

Zadania apostolskie: Wybrać jedną formę, przez którą, do następnego spotkania można przyczyniać się do szerzenia Królestwa Chrystusowego w swoim otoczeniu.

▲ do góry

 

Siódme spotkanie – marzec

Temat: Jezus obecny w sakramentach.

Proponowane katechezy: Miłość silniejsza niż śmierć. Ten, który uczy miłości. Start. Uczta.

Zadania apostolskie: Należy zachęcić kandydatów do udziału w rekolekcjach wielkopostnych i do spowiedzi wielkanocnej (plan jw. – rekolekcje adwentowe). Postanowienia i wyrzeczenia na czas Wielkiego Postu. Uczestnictwo w nabożeństwach wielkopostnych: Droga krzyżowa, Gorzkie żale (z kazaniem pasyjnym). Adoracja Najświętszego Sakramentu w Grobie Pański w Wielki Piątek.

Należy też przewidzieć udział kandydatów we Mszy Krzyżma w Wielki Czwartek w archikatedrze. "Ważnym momentem, który poprzedza celebrację bierzmowania, a równocześnie w pewien sposób do niego należy, jest poświęcenie krzyżma świętego” (KKK 1297).

Konstytucja o liturgii świętej (KL 71) podkreśla ścisły związek sakramentu bierzmowania z sakramentem chrztu świętego. Dlatego wskazane jest, aby kandydaci do bierzmowania uczestniczyli w odnowieniu przyrzeczeń chrzcielnych podczas liturgii Wigilii Paschalnej w parafii. Mogą stać ze świecami na środku kościoła.

▲ do góry

 

Ósme spotkanie – kwiecień

Temat: Kościół to Chrystus żyjący w nas!

Proponowane katechezy: On czy my. Komu dowód osobisty.

Zadania apostolskie: Osobiste zainteresowanie się faktem swojego chrztu. Odwiedzenie parafii chrztu (zwrócić uwagę na chrzcielnicę). Wzięcie świadectwa chrztu, jeśli odbył się w innej parafii. Zapoznać się, kto udzielał tego sakramentu. Jakie są relacje z chrzestnymi? Jakie pamiątki pozostały po chrzcie i Pierwszej Komunii św.?

▲ do góry

 

Dziewiąte spotkanie – maj

Temat: Życie według Ducha.

Proponowane katechezy: Moje tak. Bierzmowanie to nie happy end. Różne są dary Ducha...

Zadania apostolskie: Udział w nabożeństwach majowych.

▲ do góry

 

Dziesiąte spotkanie – czerwiec

Temat: "Wypłyń na głębię.”

Proponowane katechezy: Twoja przyszłość, Twoje powołanie. Meta. Uczyńcie cokolwiek wam powie. Co dalej? Jestem świadkiem Jezusa

Zadania apostolskie: W życiu świętych Duch Święty ukazuje swoją świętość i kontynuuje dzieło zbawienia. Dlatego należy dobrze poznać życie swojego patrona, a także uzasadnić wybór nowego patrona, którego imię zostanie przyjęte podczas ceremonii sakramentu bierzmowania.

▲ do góry

 

Jedenaste spotkanie – przed bierzmowaniem

Omówienie liturgii sakramentu bierzmowania i przygotowanie do czynnego udziału kandydatów i ich świadków. Przygotowanie czynności liturgicznych, próba śpiewu i ustawienia podczas liturgii, a także przygotowanie modlitwy wiernych, komentarzy idt.

Bezpośrednio przed przyjęciem sakramentu bierzmowania należy zorganizować celebrację pokutną dla kandydatów do bierzmowania i ich świadków.

W ramach przygotowania do sakramentu bierzmowania można wykorzystać istniejące formy duszpasterstwa młodzieży np. pielgrzymki, dni skupienia, rekolekcje zamknięte itd.

Wskazane jest, aby kandydaci uczestniczyli w archidiecezjalnych lub dekanalnych spotkaniach młodzieży (np. Święto Młodych).

▲ do góry

 

W przygotowaniu do sakramentu bierzmowania można wykorzystać następujące materiały:

1. Katechizm Kościoła Katolickiego, Pallottinum – Poznań 1994.

2. Otrzymacie Jego moc. Katechizm bierzmowanych, Jedność – Kielce 1994.

3. Ks. Stanisław Kisiel, Umocnieni Duchem Świętym, Wydawnictwo Diecezjalne – Siedlce 1990.

4. Tenże, Dodatek katechizmowy do Umocnieni Duchem Świętym (Wypisy z "Katechizmu Kościoła Katolickiego”), Wydawnictwo Diecezjalne – Siedlce 1995.

5. O. Bonawentura Smolka OFM, Sakrament Bierzmowania. Materiały przygotowawcze, Wydawnictwo św. Antoniego – Wrocław 1996.

6. Ks. Antoni Gorzandt, Przyjdź Duchu Święty. Przygotowanie do sakramentu bierzmowania, Wydawnictwo Kurii Biskupiej – Lublin.

7. Ks. Ryszard Czekalski (red.), Katecheza wobec wyzwań współczesności, Płocki Instytut Wydawniczy - Płock 2001.

 

Należy zachęcić kandydatów, aby po przyjęciu sakramentu bierzmowania włączyli się w grupy i zespoły parafialne, a także czynnie uczestniczyli w przygotowaniu życia liturgicznego parafii.

 

Powyższe wskazania duszpastersko-katechetyczne obowiązują na terenie Archidiecezji Lubelskiej od dnia ogłoszenia i należy je uwzględnić w przygotowaniu młodzieży do sakramentu bierzmowania począwszy od roku szkolnego 2001/2002.

 

Lublin, dn. 27 sierpnia 2001 r.

▲ do góry

Modlitwa o siedem darów Ducha Świętego

Gdybyśmy wiedzieli, jakich łask udziela nam Duch Święty, modlilibyśmy się bez przerwy.

W życiu duchowym najważniejsze jest prosić o dar Duch Świętego. Ten, kto ma Ducha Świętego, ten ma wszystko.

Módlmy się o dary Ducha Świętego, które są nam potrzebne, byśmy mogli dawać świadectwo przez które inni odczują obecność Boga.

Modlitwa:

Duchu Święty, Ty nas uświęcasz, wspomagając w pracy nad sobą. Ty nas pocieszasz, wspierając, gdy jesteśmy słabi i bezradni. Prosimy Cię o Twoje dary.

1. Duchu Święty, prosimy Cię o dar mądrości, byśmy poznali i umiłowali Prawdę wiekuistą, którą jesteś Ty, mój Boże.
– Prosimy Cię, wysłuchaj nas Duchu Święty! (Ojcze nasz…)

2. Duchu Święty, prosimy Cię o dar rozumu, abyśmy, na ile nasze umysły mogą pojąć, zrozumieli prawdy wiary.
– Prosimy Cię, wysłuchaj nas Duchu Święty! (Ojcze nasz…)

3. Duchu Święty, prosimy Cię o dar umiejętności, abyśmy patrząc na świat dostrzegali w nim dzieło Twojej dobroci i mądrości i abyśmy nie łudzili się, że rzeczy stworzone mogą zaspokoić wszystkie nasze pragnienia.
– Prosimy Cię, wysłuchaj nas Duchu Święty! (Ojcze nasz…)

4. Duchu Święty, prosimy Cię o dar rady, na chwile trudne, gdy nie będziemy wiedzieli, jak postąpić.
– Prosimy Cię, wysłuchaj nas Duchu Święty! (Ojcze nasz…)

5. Duchu Święty, prosimy Cię o dar męstwa na czas szczególnych trudności i pokus.
– Prosimy Cię, wysłuchaj nas Duchu Święty! (Ojcze nasz…)

6. Duchu Święty, prosimy Cię o dar pobożności, abyśmy chętnie obcowali z Tobą w modlitwie, abyśmy patrzyli na ludzi jak na braci i na Kościół jako narzędzie Twojej ojcowskiej opieki.
– Prosimy Cię, wysłuchaj nas Duchu Święty! (Ojcze nasz…)

7. Duchu Święty, prosimy Cię o dar bojaźni Bożej, byśmy lękali się grzechu, który Ciebie, o Boże, obraża.
– Prosimy Cię, wysłuchaj nas Duchu Święty! (Ojcze nasz…)

Duchu Święty, prowadź mnie!

Duchu Święty, duszo mej duszy, uwielbiam Cię. Oświecaj mnie, prowadź mnie, umacniaj, pocieszaj i nauczaj co mam czynić, rozkazuj mi! Poddaję się chętnie wszystkiemu, czego ode mnie zażądasz, pragnę wszystko przyjąć, co na mnie dopuścisz. Daj mi tylko poznać Twoją świętą wolę! Amen.

▲ do góry